بررسی کال زایی و جنین زایی سوماتیکی در زیره سیاه (.Bunium persicum Boiss)

چکیدهزیره سیاه (bunium persicum boiss.) گیاهی از خانواده چتریان است که علیرغم اهمیت دارویی فراوان، به خاطر مشکلات ناشی از جوانهزنی و طول دوره رویش طولانی، تاکنون در کشورمان اهلی نشده است و در طبیعت به‌صورت وحشی می‌روید. تکنیک‌هایی نظیر کشت بافت، می‌تواند جهت کاهش طول دوره رویش در این گیاه بسیار موثر باشد. در این تحقیق بهینه سازی رشد جنین های سوماتیک، در جهت تولید و تجاری شدن این گیاه دارویی و تولید بذر مصنوعی مورد مطالعه قرار گرفت. از ریزنمونه‌های هیپوکوتیل و برگ کوتیلدونی اکوتیپ منطقه اصفهان و محیط کشت ms با 14 تیمار هورمونی مختلف جهت بررسی میزان تولید کالوس و جنین های سوماتیکی استفاده گردید. آزمایش بصورت فاکتوریل و بر پایه طرح کاملاً تصادفی چند مشاهده‌ای و در 4 تکرار اجرا گردید. بهترین ریزنمونه جهت تولید جنین سوماتیکی، هیپوکوتیل و بهترین تیمار هورمونی جهت کالوس زایی، ترکیب هورمونی mg/l kin 5/0mg/l naa+ 1 و mg/l naa1 و جهت باززایی جنین رویشی mg/l 2ip2/0 + mg/l iba01/0 +2/1ms می باشد. جنین های تولیدی در محیط کشت ms حاوی سیتوکینین 2ip و اکسین iba رشد طبیعی نشان دادند. با توجه به مشکلات ناشی از جوانه زنی بذور در زیره سیاه، تولید بذر مصنوعی در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به موفقیت تولید جنین های سوماتیکی در این پژوهش، تولید بذر مصنوعی در زیره سیاه می تواند مورد بررسی قرار گیرد.