تشخیص ارقام گندم نان براساس انگشت نگاری dna با استفاده از نشانگر مولکولی rapd

هدف: هدف از این پژوهش بررسی میزان تنوع ژنتیکی در ارقام گندم با استفاده از نشانگر rapd و بررسی کارایی این نشانگر در تفکیک و گروه‌بندی ارقام و نیز تشخیص ارقام بر اساس انگشت نگاری  dnaمی‌باشد.مواد و روش‌ها: در این پژوهش 42 رقم گندم نان بوسیله 20 آغازگر rapd مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس مشاهدات به صورت حضور نوار (1) و عدم حضور (0) اسکور بندی شده و ماتریس تشابه تشکیل شد.نتایج: براساس نتایج حاصل از آزمایش از 132 نوار تولید شده 88 نوار (66.67) درصد چند شکلی نشان دادند. سایز قطعات dna چند شکل بین کمتر از 100 جفت باز تا 3000 جفت باز می‌باشد و همچنین محدوده‌ی تولید نوارهای چند شکل 2-7 قطعه با متوسط 4.4 قطعه چند شکل، برای هر آغازگر است. rapd58 و rapd28 هر کدام با تولید هفت نوار چند شکل، بیشترین میزان چند شکلی را نشان دادند، rapd68 توانست ارقام امید و آزادی،opb08  ارقام چناب، سپاهان و سالیاسونز و tibmbb09 و 17 tibmbd رقم اترک را از سایر ارقام تشخیص دهد. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر به روشupgma  میزان ضریب تشابه را بین 0.74 تا 0.94 محاسبه نمود و در خط برش 0.79درصد، ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را در هفت گروه قرار داد. ارقام سیستان و گاسپارو دارای بیشترین شباهت بودند و ارقام اترک، ویریناک و آزادی در کلاسترهای مجزا جای گرفتند. همچنین تجزیه واریانس مولکولی amova)) نشان داد که 1درصد از واریانس بین جمعیت و 99 درصد درون جمعیت می‌باشد.نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که تنوع قابل توجهی در بین ارقام گندم نان مشاهده نشد، که می‌تواند به دلیل تعداد کم آغازگر و نیز ارقام مورد بررسی باشد. پیشنهاد می‌شود که از نشانگرهای دیگری همانند ssr که توان بیشتری در بروز تنوع ژنتیکی گندم را دارد استفاده نمود.

distinguishing of bread wheat cultivars using rapd marker based on dna fingerprinting

objectivewheat is the most important cereal crops; it is a stable diet for more than one third of the world population. dna markers play the most important role in diversity due to the relative ease in their generation and elimination of the influence of environment. the objective of this research were study of genetic diversity of bread wheat cultivars using rapd markers and efficiency of these markers in grouping and distinguishing wheat cultivars based dna fingerprint. materials and methodsin this study 42 wheat cultivar was evaluated with using 20 rapd markers. the amplified fragment profiles were visually scored for presence (1) and absence (0) of bands and entered in a binary matrix. resultsthe results showed that, rapd primers detected 132 fragments and 88 of them (66/67%) were polymorphic. the amplified dna fragments varied in size from <100bp to 3000bp. the number of polymorphic fragments primer ranged from 2-7 with an average of 4/4. rapd68 and rapd28 each whit 7 polymorphic bands showed the highest amount of polymorphism. primer rapd68 were able to distinguish the cultivars omid and azadi, primer opb08 cultivars chenab. sepahan, salyasonez and primers tibmbd17 and tibmbb09 cultivar atrac from other cultivars. cluster analysis using jaccard matrix and upgma method was performed, wheat genotype clustered in seven distinct groups, and the genetic similarity values ranged from 0.74 to 0.94. sistan and gasparo showed the most genetic similarity (94%). atrac, azadi and vrinac were clustered as outliers. analysis of molecular variance (amova) determined 1% inter group diversity and 99% intra group diversity for studied genotypes. conclusionsthe results of this research showed that there was not genetic variation among bread wheat cultivars, that can be due to the low number of primers and cultivars under investigation. suggested to use other primers such as ssr, which shows more diversity.