بهینه سازی کالوس زایی و باززایی گیاه خیار (cucumis sativus l.) با استفاده از ریزنمونه های کوتیلدون، هیپوکوتیل و برگ

رقم سوپرنیا خیار یکی از ارقام مهم هیبرید وارداتی با عملکرد بالا می باشد. به منظور بهینه کردن تکثیر غیرجنسی این رقم از طریق کشت درون شیشه‌ای، ریزنمونه های مختلف کوتیلدون، هیپوکوتیل و برگ در محیط پایه موراشیگ و اسکوگ(ms) تحت اثر غلظت‌های صفر، 0.1، 0.2، 0.3 و 0.4 میلی‌گرم در لیتر هورمون 1- نفتالن استیک اسید (naa) در ترکیب با غلظت‌های 1، 2، 3 و 4 میلی‌گرم در لیتر هورمون 6- بنزیل آمینوپورین (bap) قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار و تعداد پنج ریزنمونه در هر تکرار انجام گردید. درصد کالوس زایی، درصد کالوس های رویان زا و فراوانی تولید نوساقه در ریزنمونه های کشت شده مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین میزان کالوس زایی (6/86 درصد) در ریزنمونه کوتیلدون در تیمار هورمونی 0.3میلی‌گرم در لیتر naa به همراه 3 میلی‌گرم در لیتر bap، بیشترین درصد کالوس های رویان زا (61.6 درصد) در ریزنمونه هیپوکوتیل در تیمار هورمونی 0.2 میلی‌گرم در لیترnaa به همراه 2 میلی‌گرم در لیتر bap و بیشترین تعداد نوساقه (20.08) در ریزنمونه کوتیلدون در تیمار هورمونی 0.3 میلی‌گرم در لیتر naa به همراه 3 میلی‌گرم در لیتر bap مشاهده گردید. نوساقه های باززا شده جهت القا و تشکیل ریشه به محیط ms ½ حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر هورمون naa منتقل و سپس گیاهچه های رشدیافته به محیط خارج آزمایشگاه سازگار گردیدند. بر اساس نتایج این مطالعه، استفاده از ریزنمونه کوتیلدون جهت ریزازدیادی و باززایی این ژنوتیپ به خصوص در مطالعات انتقال ژن توصیه می گردد.