تاثیر کلشی سین بر خصوصیات رشدی و سیتوژنتیکی لاله واژگون (fritillaria raddeana regel.) در شرایط درون شیشه ای

لاله واژگون گرگانی (fritillaria raddeana regel.) متعلق به خانواده سوسن است. دارای ارزش زینتی-دارویی و مقاومت نسبی به خشکی و مناطق سنگلاخی می باشد. القای ‌پلوییدی در شرایط درون شیشه ای به عنوان راهکاری برای ایجاد گیاهان زینتی با خصوصیات و اشکال جدید و هم چنین دستیابی به گیاهانی با مقاومت بیشتر به خشکی و دمای پایین، از اهمیت بسزایی برخوردار است که این امر از طریق دو برابر کردن کروموزوم ها امکان پذیر است. در این راستا از مواد و روش های متعددی استفاده می شود که ممکن است در مواردی نه تنها در برخی گونه ها پلی پلوییدی ایجاد نشود، بلکه نتیجه ای بر خلاف نتایج معمول نیز به دست آید. این مطالعه در ابتدا با هدف امکان ایجاد گیاهان پلی پلویید با استفاده از کلشی سین انجام شد. کالوس های حاصل از کشت اندام های مختلف f. raddeana در محیط حاوی غلظت های متفاوت کلشی سین (0/01، 0/05، 0/001، 0/005 درصد) به مدت زمان‌های 24، 48 و 72 ساعت بازکشت شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. به علت پایین بودن سرعت رشد گیاه، درصد زنده مانی تا دو ماه پس از اعمال تیمار محاسبه شد. شمارش کروموزوم های نوک ریشه، مطالعات روزنه ای و آزمایشات فلوسایتومتری جهت تایید یا رد افزایش سطح پلوییدی انجام گرفت. نتایج نشان داد در غلظت های بالاتر از 0/01 درصد و زمان تیمار بیشتر از 48 ساعت، درصد بالایی از کالوس ها یا گیاهچه های باززایی شده از بین رفتند و علی رغم افزایش در سرعت رشد و کاهش تعداد روزنه ها در غلظت 0/01 درصد کلشی سین، تعداد کروموزوم ها تغییری نکرد و القای ‌پلوییدی در گیاهان تیمار شده مشاهده نشد.