پرسشنامه الگوی فرانظریه ای ترک سیگار: روایی و پایایی

زمینه و هدف: اجرای راهبردهای موفق برای ترک سیگار می تواند به عنوان یک سرمایه گذاری مهم در برنامه های کنترل دخانیات محسوب شود. یکی از الگوهایی که در خصوص ترک سیگار به کار گرفته می شود، الگوی فرانظریه ای (transtheoreticlal model) است. هدف مطالعه حاضر، بررسی اعتبار و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه ttm است.مواد و روش کار: مطالعه از نوع مقطعی اعتبارسنجی بود. در ابتدا کارخانه ها در تهران به طور تصادفی انتخاب شدند و از مردان شاغل سیگاری که علاقه مند برای شرکت در طرح بودند، ثبت نام به عمل آمد. سپس افرادی که واجد شرایط بودند وارد مطالعه شدند. در این مطالعه فرم کوتاه پرسشنامه الگوی فرانظریه ای از نظر روایی و پایایی مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور بررسی روایی از تحلیل عامل استفاده گردید. همسانی درونی و ثبات پرسشنامه از طریق شاخص های آلفا کرونباخ و همبستگی درون رده ای بررسی گردید. یافته ها: مردان سیگاری با میانگین سنی (94/7 ±51/36) در مطالعه حاضر شرکت داشتند. 9 فاکتور از تحلیل عاملی اکتشافی (بر روی 150 نفر ) با واریانس تجمعی 3/75 درصد استخراج شد. نتایج تحلیل عامل تاییدی ابزار (بر روی 150 نفر) دال بر برازش مدل بود (93/0=cfi، 91/0=gfi، 06/0=rmsea، 001/0 p<، 61/1 =df/&chi2). محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (76/0) موید همسانی درونی و نیز همبستگی ( 75/0) نشان دهنده پایای مطلوب ابزار در روش آزمون مجدد بود.نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد ابزار نسخه فارسی از روایی و پایایی برای تعیین رفتار سیگار در میان مردان سیگاری برخوردار است و می تواند در مطالعات تغییر رفتار و طراحی برنامه های مداخلاتی ترک سیگار به کار رود.

Transtheoretical Model (TTM) questionnaire for Iranian smoking cessation: validity and reliability

Background and Objectives: Successful strategies implementing smoking cessation are account for cardinal investments in tobacco control programs. One of the models that has been utilized in smoking cessation is the transtheoreticlal model (TTM). This study aimed to assess the psychometric properties of the version of transtheoretical model (TTM) questionnaire for Iranian smokers. Material Methods: This was a methodological study among male smokers who worked in factories in Tehran. In this study, the short form of TTM questionnaire was evaluated in term of validity and reliability. The factor analysis was conducted to test validity. The internal consistency and stability of the questionnaire was tested using Cranach’s alpha coefficient and Infraclass Correlation Coefficient (ICC).Results: Male smokers participated with mean age 36.51 ± 7.94 years. The result from exploratory analysis (N=150) showed 9 factors with 75.3% of cumulative variance. The results obtained from confirmatory factor analysis (N=150) revealed that the data were fit to the model (chi2/df =1.61, p< 0.001, RMSEA =0.06, GFI = 0.91, CFI =0.93). Assessment Cronbach’s alpha indicated acceptable internal consistency (0.76) and also correlation implied a satisfactory stability (0.75). Conclusion: The findings of this study indicated the Iranian version of the instrument had satisfactory psychometric properties and could be applied in studying behavior change and designing smoking cessation interventions.      Key words: transtheoretical model questionnaire, smoking cessation, validity, reliability