مقایسه اثربخشی روان‌درمانی مبتنی بر روایت‌درمانی و درمان شناختی رفتاری بر افزایش معنای زندگی بیماران وابسته به مواد افیونی پس از سم‌زدایی

مقدمه: نبود معنای زندگی یکی از عواملی است که می‌تواند بر موفقیت درمان بیماران وابسته به موادمخدر اثرگذار باشد. به ‌همین دلیل، شناسایی درمان‌های موثر و مداخله‌های روان‌شناختی در این رابطه از اهمیت بسزایی برخوردار است. در نتیجه، هدف از این مطالعه مقایسه اثربخشی روان‌درمانی مبتنی بر روایت‌درمانی و درمان شناختی رفتاری بر افزایش معنای زندگی بیماران وابسته به مواد افیونی پس از سم‌زدایی است.روش کار: این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود و جامعه آماری آن بیماران مراکز دولتی درمان اعتیاد شهر بجنورد در سال 1401 بودند. 45 نفر از بین افراد جامعه آماری، به‌روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در سه گروه 15نفره، شامل دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جای‌دهی شدند. ابزار استفاده‌شده در این پژوهش پرسش‌نامه معنای زندگی استگر و همکاران (2006) بود. گروه‌های آزمایش 8 جلسه 90‌دقیقه‌ای به‌طور جداگانه، تحت روان‌درمانی مبتنی بر روایت‌درمانی و درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند و گروه کنترل آموزشی ندید. داده‌ها به‌روش تحلیل واریانس اندازه‌گیری‌های مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی، در نرم‌افزار spss25 تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج حاکی از اثربخشی هر دو روش روایت‌درمانی و درمان شناختی رفتاری بر افزایش معنای زندگی بود (0.001>p). به این صوت که هر دو رویکرد موجب افزایش معنای زندگی بیماران شد و اثربخشی روایت‌درمانی هم در پس‌آزمون و هم در دوره پیگیری، بیش از درمان شناختی رفتاری بود (0.05>p).نتیجه‌گیری: نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان از روش روایت‌درمانی و درمان شناختی رفتاری برای افزایش معنای زندگی بیماران وابسته به مواد افیونی استفاده کرد.

comparing the effectiveness of psychotherapy based on narrative therapy and cognitive-behavioral therapy on increasing the meaning of life of opioid-dependent patients after detoxification

introduction: the lack of meaning in life is among the factors that can affect the successful treatment of addiction-related patients. accordingly, identifying the most effective psychological treatments and interventions in this regard is of great importance. as a result, the present study aimed to compare the effectiveness of psychotherapy based on narrative therapy and cognitive-behavioral therapy on increasing the meaning of life of opioid-dependent patients after detoxification.method: this semi-experimental research had a pre-test and post-test design and follow-up with a control group. the statistical population was the patients of state-funded addiction treatment centers in bojnurd, iran, in 2022. due to the semi-experimental nature of the project, a sample of 45 people was selected according to the inclusion criteria from the statistical community by the available sampling method, who were randomly divided into three groups of 15 people, including two experimental groups and one control group. the tool used in this research was the meaning of life questionnaire developed by steger et al. (2006). the experimental groups separately were subjected to 8 sessions of 90 minutes of psychotherapy based on narrative therapy and cognitive-behavioral therapy, while the control group did not receive any training. the collected data was analyzed using repeated measures analysis of variance and ben ferroni’s post hoc test in spss software (version 25).results: the obtained results indicated the effectiveness of both narrative therapy and cognitive-behavioral therapy on increasing the meaning of life (p<0.001). therefore, both approaches increased the meaning of patients’ lives. of note, the narrative therapy was more effective than cognitive- behavioral therapy in the post-test and follow-up period (p<0.05).conclusion: the results of this research showed that narrative therapy and cognitive-behavioral therapy can be used to increase the meaning of life of opioid-dependent patients.