اثربخشی طرحواره‌درمانی مبتنی بر توجه‌آگاهی و مداخله فراتشخیصی بر خودکارآمدی و تاب‌آوری سرطان در زنان با سرطان پستان

مقدمه: تشخیص سرطان بسیار ناراحت‌کننده است و موجب فقدان کنترل و عدم امنیت در فرد مبتلا می‌شود. تاب‌آوری و خودکارآمدی دو عامل حمایتی مهم در این افراد است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی طرحواره‌درمانی مبتنی بر توجه‌آگاهی و مداخله فراتشخیصی زنان با سرطان پستان بر خودکارآمدی و تاب‌آوری سرطان همراه با دوره پیگیری انجام شد.روش کار: روش پژوهش نیمه‌تجربی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و دوره پیگیری 45 روزه انجام شد. جامعه آماری شامل بیماران زن مبتلا به سرطان پستان در سال 1397 - 1400 مراجعه‌کننده به بیمارستان امید و امام رضا  مشهد بودند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه‌های خودکارآمدی سرطان چمپیون و همکاران 2013 و تاب‌آوری سرطان سوناگا و فوتاواتاری2018 بود. 41 نفر از آزمودنی‌ها به روش هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای دو گروه آزمایش مداخله به مدت 10 جلسه هفتگی اجرا شد. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی با نرم‌افزار آماریspss نسخه 25 تحلیل و سطح معناداری آزمون‌ها 0.05 در نظر گرفته شد. یافته‌ها: بین میانگین نمرات گروه‌های آزمایش اول و دوم با گروه کنترل در پس‌آزمون و پیگیری در تاب‌آوری 0.007> p و خودکارآمدی تفاوت معناداری وجود داشت0.01> p. بین اثربخشی فراتشخیصی و طرحواره‌درمانی مبتنی بر توجه‌آگاهی در پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد0.05 > p . نتیجه گیری: براساس یافته‌های پژوهش حاضر، پیشنهاد می‌شود برای کاهش مشکلات روان‌شناختی زنان دارای سرطان پستان از طرحواره‌درمانی مبتنی بر توجه‌آگاهی و مداخله فراتشخیصی استفاده کرد

effectiveness of transdiagnostic intervention and mindfulness-based schema therapy on cancer self-efficacy and resilience in women with breast cancer

introduction: diagnosis of cancer is very distressing and causes a lack of control and insecurity in the suffering person. resilience and selfefficacy are two essential support factors that can help these people; therefore, the present study aimed to compare the effectiveness of mindfulnessbased schema therapy and transdiagnostic intervention in women with breast cancer on cancer selfefficacy and resilience along with a followup period.method: the research method was quasiexperimental with a pretestposttest design and a followup period of 45 days. the statistical population included female patients with breast cancer in 20192022 referred to omid and imam reza hospitals in mashhad, iran. the instruments were the cancer selfefficacy questionnaire of champion et al. (2013) and the cancer resilience questionnaire of sonaga and futavatari (2018). in total, 41 subjects were purposefully selected from the population and randomly assigned to the experimental and control groups. for the two experimental groups, the intervention was performed for 10 weekly sessions. data analysis was performed using the repeated measures analysis of variance (anova) test and bonferroni post hoc test using the spss statistical software (version 25) at the significance level of 0.05.results: there was a significant difference between the mean scores of the first and second experimental groups and the control group in the posttest and followup concerning resilience (p<0.007) and selfefficacy (p<0.01). on the other hand, there was no significant difference between transdiagnostic effectiveness and mindfulnessbased schema therapy in the posttest and followup (p>0.05).conclusion: based on the present findings, it is suggested to reduce the psychological problems of women with breast cancer through mindfulnessbased schema therapy and transdiagnostic treatment