وحدت ادیان از دیدگاه مولانا

از نظر عرفا رابطه جهان با خدا، در حکم رابطه اشعه نسبت به خورشید است و انبیا نیز از نوری واحد سرچشمه می‌گیرند، اما انسان گرفتار تعیّنات یکی را موسی می‌بیند و دیگری را عیسی؛ و به سبب حیران شدن در درک کنه دین به تفسیرهای مختلف روی می‌آورد و متناسب با ذهن خود در آن می‌اندیشد و با دیگری به نزاع برمی‌خیزد. مولانا نیز انبیا الهی را نایبان خداوند بر زمین می‌داند و با بیان تمثیل‌هایی از وحدت طریق انبیا سخن می‌گوید. از نظر وی، رمز وحدت ادیان با گذر کردن از قشر ظاهری دین و رسیدن به مغز آن آشکار می‌شود. به باور مولانا، دین فطری، یا همان توحید راستین، و نیایش عاشقانه مغز و جوهره ادیان است که توجه به آن انسان‌ها را از تفرقه و نزاع نجات می‌دهد.