مراتب سمادهی در مکتب یوگای پاتنجلی

در مکتب یوگای پاتنجلی، هشت مرحله سلوک وجود دارند که به ترتیب از مراتب جسمانی شروع می شوند و به مراتب ذهنی و فراذهنی (روحانی) ختم می شوند. همه این مراتب سلوک مبتنی بر تمرکز و مراقبه هستند و درجه مراقبه در هر مرتبه ای نیز بر حسب لطافت موضوع مراقبه (مصادر پرکریتی) تعیین می شود. بالاترین و آخرین مرتبه سلوک (مراقبه) در یوگا، سمادهی نام دارد. سمادهی نیز خود به مراتب مختلفی تقسیم می گردد که آخرین مرتبه آن (اسمپرجناته سمادهی) منجر به رهایی پوروشه (روح) از پرکریتی (ماده) می گردد. اما قبل از اسمپرجناته سمادهی (سمادهی بدون پایه یا بدون موضوع مراقبه)، مرحله سمپرجناته سمادهی (سمادهی با پایه یا دارای موضوع مراقبه) است که این مرحله اخیر برخلاف اولی به مراتب مختلفی تقسیم می شود. بررسی دقیق مراتب سمادهی، موضوع اصلی این مقاله است.