شخینا در قبالا

«شخینا» یکی از مفاهیم کلیدی در دین یهود، و به طور خاص، در سنت عرفانی قبالا است. این مفهوم هرچند با اصطلاح «سکینه» در فرهنگ اسلامی قابل مقایسه است، اما معانی گسترده‌تری را درخود جای می‌دهد. شخینا آخرین سفیرا از سفیراهای دهگانه در قبالا به شمار می‌رود که در نظام هستی‌شناسیِ آن کارکرد مهمی دارد. از شخینا گاه به صورت موجودی متشخص و تجسم‌یافته که در میان مردم زندگی می‌کند و گاه به‌عنوان حضور دایمی خداوند در جهان یاد می‌شود. اما به طور کلی، شخینا واسطه میان ان سوف (خدای نامتناهی) و جهان طبیعت است که بدون آن، جهانِ ما هماهنگی خود را از دست می‌دهد. واژه شخینا اگرچه اولین بار در تلمود به کاررفت؛ اما در طی قرون متمادی مفهوم اولیه خود را از دست داد و در سنت قبالا، گاه تحت تاثیر سوفیای گنوسی، معنای جدیدی یافت. اما آنچه در مطالعه شخینا باید مورد توجه قرار گیرد، کارکرد اساسی این سفیرا در برقراری نظم کیهانی و نزول آرامش بر بندگان صالح بنی‌اسراییل است. مراقبه، تامل و اشتغال به امور معنوی، باعث نزول شخینا بر مومنان یهودی و پیوند ان سوف با شخینا می‌شود و در مقابل، عدم پایبندی به اوامر و نواهی کتاب مقدس، رخت بربستن و تبعید شخینا را به دنبال خواهد داشت.