گونه‌شناسی روابط صوفیان با هندوها از دوره میانه تا سلطنت گورکانیان هند

تصوف در دوره‌های مختلف تاثیرات متفاوتی بر افکار هندوان گذاشت، همچنانکه تاثیرات بسیاری نیز از ایشان پذیرفت. صوفیان بسته به اینکه به چه دوره‌ای در تاریخ شبه‌قاره تعلق داشتند، در کدام قسمت از این سرزمین مستقر شدند و از چه جریان‌های رایجی در تمدن اسلامی زمان خود متاثر بودند، مناسبات متفاوتی با هندوان برقرار کردند. این مناسبات به طور‌ کلی صوفیان را در شمار یکی از سه مکتب «تصوف راست‌کیش»، «فلسفی» و «عامّه» قرار می‌داد. در یک تقسیم‌بندی کلی این سه مکتب به شش گونه مختلف ظاهر شده که می‌توان برای هر یک مصادیق تاریخی روشنی ارائه کرد. این روابط شش‌گانه را می‌توان به شکل «تطبیق»، «تعامل»، «تحول»، «جذب»، «پذیرش» و نهایتا «تقابل» صورت‌بندی کرد. این پژوهش بر آن است تا به طور اجمالی این طبقه‌بندی را با تکیه بر شواهد تاریخی، انتظام بخشد. بازه این تحقیق بین قرن سوم هجری، یعنی زمانی که تصوف در هند به شکل معناداری حضور خود را آغاز کرد، تا قرن دهم هجری، اوایل سلطنت گورکانی، است.

typology of sufi-hindu relationship from medieval period up to mughal empire

reconstructing the frames of sufism’s approach towards hinduism in the indian subcontinent is what this paper aims for. sufism over the course of time influenced hindu ideas and was itself immensely influenced by hinduism. sufi muslims’ relationship with hindus took a variety of forms based on the historical moment, place, and the specific currents within the islamic civilization with which they were influenced. generally, these relations put muslim sufis somewhere within “orthodox,” “philosophical,” and “popular” schools of thought within sufism. in a broader scheme, these schools appear in six different types each with particular historical instances of its own. we can calibrate these relations to one of the following types: “comparison,” “interaction,” “conversion,” “assimilation,” “affirmation,” and “confrontation”. this study will categorize these six types with the aid of historical evidence. this research examines the era between the third to the tenth century ah, during which muslim sufis remarkably thrived in the indian subcontinent.