بررسی واژه «ذَرَا» در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی

پژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی به بررسی واژه «ذَرَا» در قرآن و متون مقدس یهودیمسیحی پرداخته است و با رویکردی تاریخی بر ریشه شناسی این واژه در زبان های عربی، عبری، سریانی و آرامی متمرکز شده است. یک تحلیل ریشه شناختی در تبیین برخی الگو های حاکم بر ابدال ها و پدیده های آواشناختی میان زبان های پیش گفته سودمند است. این تحلیل ارتباط میان صورت های «ذَرْء» و «ذَرْو» را و نیز ابدال همخوان عبری «ה» (هِه) به صامت های همزه و واو را در زبان عربی توضیح می دهد. هم‌چنین این پژوهش نشان می دهد که استعاره مفهومی «آدمیان، خرمن هستند» در قرآن و متون مقدس یهودیمسیحی به کار رفته است. در استعاره فوق حوزه مبدا، خرمن و حوزه مقصد، آدمیان هستند. هم‌چنین سویه مورد تاکید، اشتمال بر دو بخش سَره و ناسره یا ارزشمند و بی ارزش است. بنا بر پژوهش حاضر، متون مقدس پیش گفته متناسب با جهان بینی مخاطبان نخستین خود برای بیان موثر آن دسته از مقاصد و آموزه های تربیتی و فرهنگی که به امور انتزاعی مرتبط هستند از زبان استعاری بهره برده اند. توجه نکردن به این زبان و ویژگی های آن می تواند مفسران را گرفتار مفاهیم جاافتاده ای کند که در طی سده ها در تفاسیر تکرار شده اند و یا اساساً در سده های بعدی در جهان اسلام شکل گرفته اند.

A Study of the Word “dharaʼ” in the Qur’ān and the Sacred Jewish -Christian Texts

The present article, based on a comparative view, has studied the word &dharaʼ& in the Qur’ān and Sacred JewishChristian Texts and, with a historical approach has focused on the etymology of this word in Arabic, Hebrew, Syriac and Aramaic. An etymological investigation is useful in explaining some of the patterns governing the consonantal substitution and phonological phenomena between the aforementioned languages. Based on such an investigation, the connection between the forms &dharʼ& and &dharw& as well as the consonantal substitution of the Hebrew «ה» (he) with the consonants Hamza and Waw in Arabic has been explained. According to this study, the conceptual metaphor of &people are harvest& is used in the Qur’ān and the Sacred JewishChristian texts. In this conceptual metaphor, the target domain is harvest and the source domain is people. Also, the highlighted aspect is consisting of two pure and impure or valuable and worthless parts. This research shows that the aforementioned sacred texts following the worldview of their first audiences have used metaphorical language to efficiently express those educational and cultural teachings that are related to the abstract matters. Not paying attention to this language and its features can confuse the commentators.