کتاب اِشَعْیای نبی: وحدت نویسندگی یا تعدد نویسندگی

نگرش نقادانه یا به‌کارگیری بررسی عقلی در ارزیابی هر چیزی، در دورة رنسانس به وجود آمد و کتاب مقدس نیز از این برخورد نقادانه در امان نماند. نقد کتاب مقدس به دو نقد نُسَخ و تاریخیادبی تقسیم می‌شود. یکی از کتاب‌هایی که از مجموعة کتاب مقدس به علت جایگاه مهم و نیز طول آن، مورد نقدهای نُسَخ و تاریخی ادبی وسیعی قرار گرفت، کتاب اِشَعْیای نبی است. این مقاله درپی آن است که به توصیف و تحلیل نقدهای گستردۀ تاریخی ادبی منتقدان این اثر ‌بپردازد. سوالاتی که در این پژوهش، طرح شده و به پاسخ آن‌ها پرداخته شده است، عبارت‌اند از: کتاب اِشَعْیای نبی اثر یک نبی است یا دو، سه یا بیشتر؟ دلایل طرفداران هر کدام از این دیدگاه‌ها چیست؟ تقریباً اکثر محققان، با استناد به تفاوت‌های تاریخی، مفهومی، سبک‌شناختی، و زبان‌شناختی، این کتاب را به سه بخش (باب‌های 1تا39، 40تا55 و 55تا66 )تقسیم کرده، و آن‌ها را به‌ترتیب به اِشَعْیای اول یا تاریخی یا اورشلیمی، اِشَعْیای دوم و اِشَعْیای سوم نسبت داده‌اند. آن‌ها اعتقاد دارند که این سه بخش دربردارندة حوادث تقریباً سیصد ساله است.  از آن‌جا که یک نبی ممکن نیست این همه عمر داشته باشد و نیز از آن‌جا که مبنای آن‌ها قدرت نبی بر نبوت آیندة دور نیست و یا شاید بعضی از آن‌ها آن را مورد انکار قرار می‌دهند، لذا این امر را دالِّ بر درستی نظر خود می‌دانند.

The Book of Isaiah: the Unity of Authorship or the Multiple Authorship

The Book of Isaiah is one of the three books of the second part of the Nevi’im, the Major Latter Prophets, from three parts of the Hebrew Bible. Some of scholars believe that the entire sixty and six chapters of the Book of Isaiah are the product of a single author, the historical Isaiah of Jerusalem, by citing the linguistic, stylistic, and theological similarities. But majority of scholars divide it into three distinct parts, by citing the historical, linguistic, stylistic, and theological differences and assign them, respectively, to First Isaiah, Second Isaiah, and Third Isaiah. This article, written in descriptive and analytic way, deals with the historical background of the unity of authorship or the multiple authorship of this book, and the factors of the adherents of each of these views. Adherents of the unity of authorship consider use of the concepts such as a highway, Zion, the holy one of Israel, and pangs of a woman in travail throughout the book as justifying their views. Adherents of the multiple authorship respond to it by saying Second Isaiah, and Third Isaiah were the followers of Isaiah and then these similarities come from this point.