نگرش انسان‌‌جهانی در مطالعه‌ ادیان

در چند دهه‌ اخیر، اندیشمندان حوزه‌های مختلف به نگرشی موسوم به نگرش انسان‌‌جهانی توجه کرده و آن را واجد ویژگی‌های مورد نظر خود دانسته‌اند. این نگرش عمیقاً ریشه در سنت‌های فلسفی و دینی به ویژه عرفان ادیان دارد و با وجود سابقه‌ کهن خود مورد غفلت واقع شده و از این‌رو مستلزم بازشناسی است. بر مبنای این نگرش، ارتباطی تنگاتنگ و اندام‌وار میان انسان و جهان در ساختار یکپارچه‌ هستی وجود دارد و از طریق تناظرها و هم‌گونی‌های تکوینی مشترک میان‌شان یک کل درهم‌بافته و پیوسته را تشکیل می‌دهند. در این مقاله پیشینۀ این مفهوم در سنت‌های مختلفی و رویکرد‌های نوین بدان بررسی شده است.