بررسی شدت واکنش و علایم‌ آلودگی در ارقام مرکبات حساس به ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات در شرایط گلخانه

ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات (citrus yellow vein clearing virus)، ویروسی خسارت‌زا است که در سال‌های اخیر در تعدادی از کشورهای منطقه و ایران گسترش یافته است. نظر به اهمیت بیماری ناشی از این ویروس، واکنش ارقام تجاری مرکبات از گروه‌های پرتقال، نارنگی، نارنج، لیمو، گریپ‌فروت، بالنگ، تانجلو، پوملو و کامکوات پس از آلوده‌سازی در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. جوانه ارقام مورد بررسی روی پایه نارنج تکثیر و این نهال‌ها به طور هم‌زمان با جدایه شناخته شده‌ای از ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات (رس‌شمار بانک ژن: kx902488) با روش پیوند آلوده و به همراه نهال‌های شاهد مایه‌زنی نشده در دمای 1±23 درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند. بر اساس بروز علایم؛ زردی رگبرگ‌های جانبی در سطح رویی برگ‌های جوان، نواحی متناظر آب‌سوخته در زیر برگ‌های جوان، چروکیدگی برگ‌های مسن و لکه‌برگی برگ‌های مسن، از بین 19 رقم مورد بررسی، 14 رقم حساس به بیماری رگبرگ روشنی زرد مرکبات تشخیص داده شد. استخراج آران‌ای کل از پوست و رگبرگ جست‌های جدید به روش اس‌دی‌اس استات پتاسیم و واکنش زنجیره ای پلیمراز با ترانویسی معکوس توسط آغازگرهای اختصاصی تکثیرکننده ژن پروتئین پوششی، آلودگی به ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات را در ارقام دارای علایم تایید نمود. این ارقام با توجه به شدت واکنش در سه گروه با حساسیت زیاد، متوسط و کم دسته‌بندی شدند. درجات شدید و پایداری هر چهار نوع علایم شاخص، تنها در سه رقم بسیار حساس نارنج، لمون اورکا و پرشین‌لایم مشاهده شد. نارنگی‌های کلمانتین و انشو، پرتقال خونی و پوملو، به علت تشکیل نواحی آب‌سوخته ظریف یا محدود به بخشی از رگبرگ‌های جانبی در گروه میزبان‌های با حساسیت متوسط و نارنگی‌ پونکن، تانجلوی مینیولا، پرتقال‌های تامسون ناول، والنسیا و سیاورز، کامکوات و بالنگ اتراگ به سبب بروز حداقل یکی از سه نوع علایم دیگر در گروه میزبان‌های با حساسیت کم قرار گرفتند. در ارقام متحمل لیموشیرین، مکزیکن‌لایم، نارنگی‌ پیج و گریپ‌فروت‌های فلیم و ردبلاش تا یک سال پس از مایه‌زنی، علایمی ظاهر نشد. گروه‌بندی توصیفی انجام شده بر مبنای تعداد، شدت و ثبات علایم، با تجزیه خوشه‌ای براساس فاصله اقلیدسی ward مطابقت داشت.

Reaction severity and infection symptoms in citrus cultivars susceptible to citrus yellow vein clearing virus in the greenhouse conditions

Background and ObjectivesCitrus yellow vein clearing virus (CYVCV), is the causal agent of a significant and devastating disease that has spread in Iran and a number of countries in the region in recent years. In order to identify susceptible and tolerant cultivars for disease management, the reaction of a number of commercial citrus cultivars from the groups of orange, mandarin, grapefruit, citron, tangelo, pomelo, kumquat, lime and lemons was investigated after inoculation in the greenhouse conditions. The relative susceptibility of the cultivars was then determined according to the severity of the symptoms.Materials and MethodsThe buds of 19 commercial citrus cultivars of the country including Thomson navel orange, Valencia sweet orange, Moro blood orange, Siavaraz local orange, Clementine mandarin, Ponkan mandarin, Page mandarin, Satsuma mandarin, Sour orange, Sweet lime, Eureka lemon, Persian lime, Mexican lime, Flame grapefruit, Redblush grapefruit, Mineola tangelo, Etrog citron, Pummelo and Kumquat were propagated on sour orange rootstocks and the plants were simultaneously graft inoculated with a CYVCV isolate (Gene Bank number: KX902488). In order to confirm the infection, the total RNA of the symptomatic plants was extracted by SDSPotassium acetate method. A twostep Reverse Transcription Polymerase chain reaction (RTPCR) was carried out using a specific primer pair of the virus coat protein (CP) gene. The reaction of the inoculated plants was monitored under greenhouse conditions with controlled temperature.Results14 cultivars susceptible to citrus yellow vein clearing were detected based on the appearance of four types of symptoms in the inoculated plants including yellowing of the lateral veins on the upper surface of young leaves (symptoms type A), corresponding water soaked areas under the young leaves (symptoms type B), wrinkling of the old leaves (symptoms type C) and leaf spots on the old leaves (symptoms type D). These cultivars were classified into three groups with high, medium and low susceptibility according to the symptom severity. No symptoms were found in tolerant cultivars of Sweet lime, Mexican lime, Page mandarin and two grapefruit cultivars up to one year after inoculation. Descriptive grouping of frequency, severity and stability of symptoms was consistent with cluster analysis based on Euclidean Ward distance coefficient.DiscussionThe management of citrus yellow vein clearing disease is based on preventive methods and the cultivation of resistant or tolerant cultivars instead of susceptible varieties. The results of the present study showed that Citrus yellow vein clearing virus has a wide host range and can infect different citrus species or groups. Sour orange, Eureka Lemon and Persian lime are the most susceptible hosts of the virus. Monitoring of four typical symptoms of the disease is recommended for disease management in citrus nurseries and orchards.