تاثیر ضد باکتریایی عصاره آبی چند گیاه دارویی روی xanthomonas translucens و x .citri subsp. citri در شرایط آزمایشگاه و کارایی آن‌ها در کنترل لکه نواری باکتریایی گندم در شرایط گلخانه

لکه نواری گندم با عامل xanthomonas translucens و شانکر آسیایی مرکبات با عامل xanthomonas citri subsp. citri دو بیماری باکتریایی مهم هستند که در ایران نیز خسارت قابل توجهی وارد می‌سازند. معمولا برای کنترل بیماری‌های باکتریایی ترکیبات مسی توصیه می‌شود ولی به دلیل مشکل گیاه‌سوزی و ظهور سویه‌های باکتریایی مقاوم، کشف ترکیبات ضد میکروبی جدید ضروری است. بنابراین تحقیق حاضر با هدف یافتن عصاره‌ی گیاهی موثر در کنترل دو باکتری x. translucens  و x. citri subsp. citri انجام شد. در ابتدا جدایه‌های باکتریایی با انجام آزمون‌های فنوتیپی، مولکولی و بیماری‌زایی شناسایی شدند. سپس در شرایط آزمایشگاه کارایی عصاره آبی پنج گیاه دارویی در کنترل رشد این دو باکتری به روش نشت از چاهک بررسی و حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی به روش سری رقت تعیین شد. براساس نتایج مرحله آزمایشگاهی، دو عصاره انتخاب و اثر آن‌ها در کنترل بیماری لکه نواری گندم در شرایط گلخانه ارزیابی شد. در شرایط آزمایشگاهی، عصاره‌های گل‌اروانه (hymenocrater longiflorus benth)، بومادران (achilleamillefolium l.)، سیر (allium sativum l.) و چز (teucrium polium l.) روی هر دو باکتری مورد بررسی به درجات مختلف اثر بازدارندگی نشان دادند ولی مریم‌گلی (salvia officinalis l.) روی هیچ کدام اثر بازدارنده نداشت. رویx. translucens  عصاره آبی گل‌اروانه و بومادران به ترتیب با قطر هاله بازدارنده 31 و 24 میلی‌متر و روی x. citri عصاره چز و گل‌اروانه به ترتیب با قطر هاله بازدارنده 25 و 22 میلی‌متر دارای بیش‌ترین اثر بازدارندگی بودند.  شدت بازدارندگی متفاوت بعضی از عصاره‌ها روی دو گونه نشان می‌دهد که کارایی عصاره‌ها می‌تواند بسته به گونه باکتری متفاوت باشد. بنابراین برای معرفی هر عصاره یا ترکیب گیاهی به عنوان ترکیب ضد میکروبی برای هر بیمارگر انجام آزمایشات غربال‌گری و تعیین غلظت مناسب ضروری است. نتایج آزمایش‌های گلخانه‌ای بیان‌گر تاثیر موفقیت‌آمیز کاربرد بومادران و گل‌اروانه در کاهش معنی‌دار درصد وقوع و درصد شدت بیماری بود و بنابراین این دو گیاه گزینه‌های مناسبی برای مطالعات بیش‌تر به‌منظور سنتز ترکیبات ضد میکروبی ایمن جهت مدیریت بیماری لکه نواری گندم هستند.

The effect of aqueous extract of some medicinal plants against Xanthomonas translucens and X. citri subsp. citri in vitro and their effect on the control of bacterial leaf streak of wheat under greenhouse conditions

Background and Objectives Bacterial leaf streak of wheat caused by Xanthomonas translucens and Asiatic citrus cankercaused by Xanthomonas citri subsp. citri are two important bacterial diseases that cause considerable damage in Iran. Copper compounds are usually applied to control these diseases. However, their phytotoxicity and development of copperresistant bacterial strains have made to develop new antimicrobial compounds indispensable. On the other hand, because of awareness of the chemical pesticides’ threats to the environment and human health, biopesticides were considered. Hence, this study aimed to identify plant extracts that effectively control these two bacteria. Materials and Methods Identifying bacterial isolates was accomplished based on phenotypic, molecular and pathogenicity tests. In the first step, the effect of aqueous extract of five medicinal plants was examined against X. translucens and X. citri subsp < em>. citri in vitro using the agar well diffusion method and minimum inhibitory concentration (MIC), and minimum bactericidal concentration (MBC) were determined by serial dilution method. Then, according to the results of laboratory experiments, two extracts were chosen, and their effect was assessed on the control of wheat bacterial leaf streak under greenhouse conditions. Results In the laboratory tests, measuring growth inhibitory zone diameter showed that the extracts of golearvaneh (Hymenocrater longiflorus Benth), yarrow (Achillea millefolium L.), garlic (Allium sativum L.) and Teucrium polium L. have different degrees of significant antibacterial effect on both examined bacteria. The extract of sage (Salvia officinalis L.) had no inhibitory effect on both bacteria. The extracts of golearvaneh and yarrow had the highest antibacterial activity against X. translucens with the inhibitory zone of 31 and 24 mm, respectively. In the case of X. citri, the extracts of T. polium and golearvaneh had the highest antibacterial activity with the inhibitory zone of 25 and 22 mm, respectively. In the greenhouse experiments, applying the extracts of yarrow and golearvaneh to control wheat leaf streak led to remarkable reduction of disease incidence and disease severity percent. Discussion According to the laboratory experiments, the intensity of the inhibitory effect of extracts varied based on the bacterial species. Therefore, to produce a plant extract as an antimicrobial agent against a bacterial pathogen, the performance of screening tests is unavoidable. The affectivity of the extracts of yarrow and golearvaneh for controlling X. translucens in laboratory and greenhouse conditions showed that these two extracts are suitable candidates for further investigation, to synthesis safe antibacterial compounds for the management of wheat bacterial leaf streak.