پارامترهای جدول زندگی زنبور cephalonomia tarsalis (hym.: bethylidae) پارازیتوئید شپشه دندانه دار غلات oryzaephilus surinamensis (col.: silvanidae)

جدول زندگی زنبور cephalonomia tarsalis (ashmead) روی لارو سن سوم شپشه دندانه‌دار غلات oryzaephilus surinamensis (l.) در دمای ثابت 1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده نرخ بقا (lx) با افزایش سن زنبور کاهش یافت و امید به زندگی (ex) در بدو تولد 43.8 روز بود. نرخ تفریخ تخم (hx) 0.96 تعیین شد. بر اساس نتایج بدست آمده نرخ ناخالص باروری و بارآوری به ترتیب 0.61±84.74 و 0.58±81.35 تخم و نرخ خالص باروری و بارآوری به ترتیب 2.03±60.9 و 1.95± 58.46 تخم در هر ماده تعیین شد. میانگین تعداد تخم تولید شده توسط یک زنبور ماده در هر روز 0.01± 2.56 عدد و نرخ ذاتی و نرخ متناهی افزایش جمعیت زنبور روی لارو سن سوم شپشه دندانه‌دار غلات به ترتیب 0.001±0.104 و 0.001 ±1.11 بر روز محاسبه شد. مدت زمان لازم برای افزایش جمعیت به اندازه‌ی نرخ خالص تولیدمثل (r0) 0.065±36.2 روز و زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت زنبور، 0.059±6.62 روز تعیین گردید. نرخ ناخالص تولیدمثل زنبور 0.159±37 /61 تخم و نرخ خالص تولیدمثل 1.47±44.1 ماده به ازای هر زنبور ماده در طول عمر آن محاسبه گردید. بررسی توزیع سنی پایدار جمعیت زنبور نشان داد که 91.14 درصد جمعیت زنبور را مراحل نابالغ و 8.02 درصد جمعیت را مرحله بالغ تشکیل می دهد. نتایج نشان داد زنبور پارازیتویید c. tarsalis از پتانسیل خوبی در کنترل شپشه دندانه‌دار غلات برخوردار است.

Life table parameters of Cephalonomia tarsalis (Hym.: Bethylidae),‌ a‌ parasitoid of Oryzaephilus surinamensis (Col.: Silvanidae)

Background and Objectives Life table parameters are important and key tools to reveal the reproductive and population growth potential of natural enemies regarding control of their prey/host.   Materials and Methods The initial population of Cephalonomia tarsalis was collected from wheat storage facilities in Tehran province. Life table parameters of C. tarsalis on the 3th instar larvae of Oyzaephilus surinamensis wereinvestigated using100 newly laid eggs (as a cohort) at temperature of 25±1 °C, 60±5% R.H. and photoperiod of 16:8 (L:D) hours. The daily counts of mortality and fecundity were arranged as a life table and used to calculate net reproductive rate (Ro), intrinsic rate of increase (rm), finite rate of increase (λ), mean generation time (T) and doubling time (DT). Results As a result of this study survival rate (lx) decreased with increasing age and life expectancy (ex) at birth 43/8 days. Egg hatch rate (hx) was determined to be 0.96. As a result of this study, the gross fecundity and fertility rates were determined to be 84.74±0.61 and 81.35±0.58 and net fecundity and fertility rates were 60.9±2.03 and 58.46±1.95, respectively. The average number of eggs produced per female per day was 2.56±0.01. The intrinsic rate and finite rate of C. tarsalis on the 3th instarO. surinamensiswere 0.104±0.001 and 1.11±0.001 day1, respectively. Time required to increase the population to the size of the net reproduction rate and doubling times were 36.2±0.065 and 6.62±0.059 days, respectively. The gross and net reproduction rate were 61.37±0.159 egg and 44.1±1.47 females/females/generation, respectively. The results of this study on the stable age distribution showed that 91.14 % and 8.02 % of the population belonged to immature stage and adults, respectively. Discussion Based on the findings, it could be concluded that C. tarsalis has a good potential to control its host, C. tarsalis.