تعیین زمان مناسب استفاده از قارچ‌کش‌ها برای کنترل بیماری لکه قهوه‌ای جو

بیماری لکه قهوه ­ای (bipolaris sorokiniana)، یکی از بیماری های برگی مخربی است که در شرایط همه گیری خسارت قابل توجهی به جو وارد می کند. استفاده از قارچ­کش ها، روش سریع کنترل این بیماری در سال های همه‌گیری می ­باشد. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کرت های خرد شده در چهار تکرار طراحی گردید. عامل اصلی آزمایش را ارقام(صحرا و یوسف) و عامل فرعی را تیمارهای سمپاشی با قارچ­کش ­های رایج منطقه شامل تیلت، فولیکور، فالکن و رکس دو به ترتیب در چهار زمان t0 (مرحله اوایل ساقه روی تا تشکیل گره 1)،  t1(مرحله تشکیل گره 3-2)، t2 (ظهورکامل برگ پرچم) و t3 (گلدهی) تشکیل دادند. در تحقیق حاضر، ده تیمار سمپاشی بر اساس زمان مراحل رشدی جو در نظر گرفته شد که شامل تیمارهای tr1: یک بار سمپاشی در مرحله اوایل ساقه روی تا تشکیل گره 1، tr2: یک بار سمپاشی در مرحله تشکیل گره 3-2، tr3: یک بار سمپاشی در مرحله ظهور کامل برگ پرچم، tr4: یک بار سمپاشی در مرحله اوایل گلدهی، tr5: دو بار سمپاشی در مرحله تشکیل گره 3-2 + ظهور کامل برگ پرچم، tr6: دو بار سمپاشی در مرحله ظهور کامل برگ پرچم + اوایل گلدهی، tr7: دو بار سمپاشی در مرحله اوایل ساقه‌روی تا تشکیل گره 1 + تشکیل گره 3-2،tr8 : سه بار سمپاشی در مرحله تشکیل گره 3-2+ ظهور کامل برگ پرچم+ اوایل گلدهی، tr9: چهار بار سمپاشی در مرحله اوایل ساقه­روی تا تشکیل گره 1+ تشکیل گره 3-2+ ظهور کامل برگ پرچم+ اوایل گلدهی وtr10  (تیمار شاهد) بودند. در این بررسی تیمارهایی با بیش از یک بار سمپاشی ازمرحله تشکیل گره 3-2 تا گلدهی (تیمارهای tr5، tr6، tr8 و tr9) توانستند سطح زیر منحنی پیشرفت وقوع بیماری (audpc-i) را در رقم صحرا بین 1/86-8/76 درصد و در رقم یوسف بین 2/81-3/68 درصد کاهش دهند، در حالی­که مقدار سطح زیر منحنی پیشرفت شدت بیماری (audpc-s) به ترتیب در ارقام صحرا و یوسف بین 7/65- 62 درصد و 7/62-1/60 درصد کاهش یافت. بیشترین درصد افزایش عملکرد نیز در تیمارهایی با بیش از یک بار سمپاشی از مرحله تشکیل گره 3-2 تا گلدهی وجود داشت که به ترتیب در رقم های صحرا و یوسف بیش از 37 درصد (8/1092 تا 1/1284 کیلوگرم در هکتار) و 41 درصد (8/1167 تا 1290 کیلوگرم در هکتار) افزایش عملکرد مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، تیمار tr5 (دو بار سمپاشی در t1+t2) مناسب ترین تیمار از نظر زمان استفاده قارچ­کش برای کاهش وقوع و شدت بیماری، افزایش عملکرد و سود اقتصادی بود.