سنتز فرومون جنسی ساقه خوار نیشکر Sesamia Cretica و بررسی کارایی ترکیب سنتتیک آن در شرایط مزرعه ای

ساقه خوار sesamia cretica lederer. خسارت عمده ای به محصول ذرت و نیشکر وارد می سازد. در آزمایشگاه سنتز فرومون موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، فرومون s. cretica سنتز و فرموله شد. کارایی فرومون سنتز شده داخلی با سه نوع فرومون وارداتی از شرکت های راسل، اکونکس و سیلوندرسون در سال 1393آزمایش و مقایسه شد. همچنین جلب کنندگی فرومون‌ سنتز شده داخلی در دو نوع تله قیفی و دلتا بررسی شد. نتایج نشان داد که بین تیمارها اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. تیمارهای دوز نیم ، یک و دو میلی‌گرم به ترتیب با میانگین شکار 0/91±5 ، 0/45±2/75 و 0/85±3/75 (خطای معیار ± میانگین) شب‌پره دارای بیشترین جلب کنندگی و تیمارهای فرومون های شرکت های راسل، اکونکس و سیلوندرسون بدون شکار و فاقد قدرت جلب کنندگی بودند. آنالیز فرمولاسیون فرومون های وارداتی، نشان دهنده وجود فقط دو مولکول 9z-تترادسنول و 9z-تترادسنیل استات در ساختار فرمولاسیون آن‌ها بود. فرومون‌های وارداتی فاقد مولکول سوم، 11z- هگزادسنول، در فرمولاسیون خود بودند و به همین دلیل در آزمایش‌های صحرایی قادر به شکار شب‌پره آفت نبودند. تیمارهای تله قیفی با دوز یک و دو میلی‌گرم فرومون سنتز شده در موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور به ترتیب با میانگین شکار 2/68±12/25 و 2/80±11/25 شب‌پره دارای بیشترین شکار و تله دلتا با دوز یک و دو میلی‌گرم به ترتیب با میانگین شکار0/00±0/00 و 0/25±0/25 شب‌پره دارای کمترین شکار بودند. بنابراین استفاده از فرومون سنتز شده داخلی و همچنین استفاده از تله قیفی برای جلب شب‌پره s. cretica توصیه می-شود.