اﺛﺮ ﻧﻤﺎﺗﻮدﮐﺸﯽ عصاره های آبی ﺗﻌﺪادی از ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ ﺑﺮ ﻧﻤﺎﺗود ریشه گرهیMeloidogyne Javanica در گوجه‌فرنگی

در چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی در مورد ترکیبات گیاهی متعدد به منظور جایگزین کردن ترکیبات شیمیایی با ترکیبات طبیعی جهت کنترل نماتودها انجام گرفته است. اﺳﺘﻔﺎده از عصارهﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روﺷﯽ ﻣﺆﺛﺮ و اﯾﻤﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﺗﻮد رﯾﺸﻪﮔﺮﻫﯽ می‌باشد. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ اﺛـﺮ ﺑﺎزدارﻧـﺪﮔﯽ عصاره ﺣﺎﺻﻞ از ﭼﻬﺎر ﮔﯿﺎه داروﯾﯽ ﺷﺎﻣﻞ زﯾﺮه سیاه ، پونه آویشن باغی و دو توده ارومیه و کرمان از کرچک ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺗﻔﺮﯾﺦ ﺗﺨﻢ و ﻣﺮگ‌وﻣﯿﺮ ﻻرو ﺳـﻦ دو ﻧﻤـﺎﺗﻮد رﯾﺸـﻪﮔﺮﻫـی در ﺷﺮاﯾﻂ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و کنترل این نماتود در گوجه‌فرنگی ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮارﮔﺮفت. درﺻﺪ ﻣﺮگ‌وﻣﯿﺮ ﻻرو و ﻧﯿـﺰ درﺻـﺪ ﻋﺪم ﺗﻔﺮﯾﺦ ﺗﺨﻢ ﺑﻌﺪ 24 ، 48 و 72 ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺮارﮔﯿﺮی ﻻروﻫﺎ و تخم ها در ﻣﻌﺮض عصاره ﻣﺤﺎسبه شد. پس از اثبات فعالیت ضد نماتودی این ترکیبات برای بررسی اثر کنترلی ترکیبات در گلخانه غلظت‌های صفر،250, 500, 750, 1000 عصاره‌های آبی گیاهان ذکر شده به گلدان‌های حاوی نشاء گوجه‌فرنگی و خاک آلوده به نماتود اضافه شد. نتایج آزمایشکاه ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎ در ﺳﻄﺢ یک درﺻﺪ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽداری وﺟﻮد دارد. ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ درﺻﺪ ﻣﺮگ‌وﻣﯿﺮ لارو و درصد عدم تفریخ تخم در ﺑﯿﻦ ﮔﯿﺎﻫﺎن، ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ عصاره ﮔﯿﺎه کرچک توده کرمان و در ﺑﯿﻦ ﻏﻠﻈت‌ها ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ غلظت 1000 پی پی ام ﺑﻮد . همچنین نتایج گلخانه به خوبی نشان داد اضافه کردن عصاره‌ها باعث کاهش فاکتور تولیدمثل و جمعیت نهایی در گیاهان آلوده گردیده است. نتایج حاصل از این تحقیق نوید بخش به کارگیری عصاره این گیاهان در کنترل نماتود ریشه گرهی گوجه‌فرنگی به جای سموم شیمیایی خصوصا در گلخانه می باشد.