بررسی اثر سرما و یخبندان روی درختان انار در استان یزد

چکیدهمناطق‌ خشک، از جمله استان یزد، محل اصلی کشت و کار و تولید اقتصادی انار کشور می باشد. پایین بودن مقدار بارندگی، تابستان های گرم و خشک، زمستان های سرد و سوزان و تنش های محیطی، به ویژه خشکسالی و سرمازدگی، از ‌ویژگی های‌ اقلیمی این مناطق است. بر اساس داده های مهم اقلیمی، سرما و یخبندان سال 1386 یک رویداد کم نظیر برای این مناطق بود. بنابراین بررسی اثرات آن بر روی درختان انار بلافاصله پس از وقوع شروع و به مدت 2 سال ادامه یافت. در اجرای این تحقیق از 180 باغ انار در مناطق عمده ی انارکاری استان یزد بازدید و ضمن بررسی آثار خسارت در محل و مصاحبه با باغ دار نسبت به تکمیل پرسش نامه اقدام شد. فرضیات این قسمت از تحقیق، براساس داده های به دست آمده از پرسشنامه و با استفاده از آزمون میانگین یک جامعه (t-test) در نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. به طور همزمان، با نظر گرفتن شرایط اقلیمی و به روش نمونه برداری خوشه ای، تعداد 22 محل و در هر محل 3 باغ با کیفیت مدیریتی خوب، متوسط و ضعیف در مناطق عمده انارکاری استان انتخاب گردید. سپس در هر باغ، به صورت تصادفی، تعداد 10 اصله درخت هم سن، از رقم غالب منطقه انتخاب و عوامل مورد نظر، از جمله شدت خسارت سرما، روی آنها بررسی و یادداشت برداری شد. فرضیات مطرح در این قسمت نیز براساس داده های حاصل از مشاهده و بررسی در محل، با استفاده از آزمون میانگین دو جامعه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد بیش تر باغ های انار استان به میزان قابل توجهی از سرما و یخبندان دی ماه 1386 خسارت دیده اند. همچنین درختان انار شیرین نسبت به ترش، ارقام پوست سفید نسبت به پوست قرمز، درختان مسن نسبت به جوان و باغ های با مدیریت ضعیف در مقایسه با باغ های با مدیریت خوب، روی مولفه های عملکرد، کیفیت میوه و درخت آسیب بیشتری دیدند. اما، در یخبندان های شدید این مقاومت شکسته شده و خسارت بر روی تمام ارقام مشاهده می گردد. ریشه درختان انار سرمازده در تمام مناطق و در تمامی ارقام، اعم از جوان یا مسن و با مدیریت ضعیف یا خوب، حتی در دمای ?c 24- سالم مانده و پاجوش فراوان تولید نموده اند.