بررسی مولفه های رویشی گونه Artemisia sieberi در ارتباط با متغیرهای بارندگی و خصوصیات فیزیکی- شیمیایی خاک در مراتع استپی یزد

چکیدهجهت مدیریت و بهره برداری صحیح از مراتع، نیاز به شناسایی خصوصیات گونه های اصلی تشکیل دهنده و تعیین عوامل محیطی موثر بر پراکنش آن ها است. به منظور شناخت اثر عوامل محیطی بر استقرار و رشد کمی و کیفی گونه درمنه دشتی (artemisia sieberi) در استان یزد، پس از بازدید میدانی، 14 رویشگاه از این گونه در نقاط مختلف استان انتخاب و مورد پایش سالانه قرار گرفت. برای اندازه گیری درصد تاج پوشش و میزان تولید در هر رویشگاه از روش پلات گذاری در امتداد ترانسکت استفاده شد. همچنین در ابتدای هر ترانسکت پروفیل حفر شد که با توجه به مرز تفکیک افق ها در منطقه و عمق ریشه دوانی، از عمق 40-0 سانتی متری نمونه خاک برداشت شد. با مخلوط نمودن نمونه ها با هم، مولفه های درصد رس، سیلت و ماسه، درصد رطوبت اشباع، ماده آلی، آهک، گچ، اسیدیته، هدایت الکتریکی، سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم نمونه های ترکیبی اندازه گیری شد. داده های بارندگی هر رویشگاه از نزدیک ترین ایستگاه هواشناسی تهیه شد. رابطه بین خصوصیات رویشی درمنه دشتی و متغیرهای محیطی با استفاده از روش تجزیه کاهشی (rda) بررسی شد. بر اساس نتایج این تجزیه، متغیرهای میانگین بارش سالانه، ماده آلی، درصد شن و میزان شوری ضمن همبستگی بالا با محور اول رسته بندی، مهم ترین متغیرهای محیطی تاثیرگذار بر خصوصیات رشد گونه درمنه را تشکیل می دهند (8/0r = ، 63/0r = ، 74/0-r = و 38/0-r = ). متغیرهای آهک و درصد اشباع بیشترین همبستگی معنی دار را با محور دوم رسته بندی نشان می دهد (65/0r = و 43/0-r = ) و نسبت به متغیرهای همبسته با محور اول در درجه دوم اهمیت قرار دارند. گرادیان های محیطی همبسته با دو محور اول رسته بندی در مجموع قادر به برآورد 83% از تغییرات پارامترهای رویشی درمنه، در مجموع رویشگاه های مورد مطالعه بودند.