تاثیر باکتری bacillus cereus و سلنیوم بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و محتوای یونی گونه بیابانی جفنه (.salsola arbuscula pall) تحت تنش سرب

در سال‌های اخیر به‌علت توسعه عملیات معدن‌کاوی، انواع عناصر سنگین به عرصه‌های طبیعی وارد شده است. به دلیل پایداری طولانی مدت عناصر سنگین در خاک و جهت جلوگیری از ورود آنها به زنجیره غذایی، ضرورت دارد تا با روش‌های دوستدار محیط‌زیست مانند گیاه‌پالایی، نسبت به حذف آنها از خاک اقدام گردد. این پژوهش با هدف ارزیابی تاثیر باکتری محرک رشد گیاه (bacillus  cereus) و سلنیوم، بر توان گیاه‌پالایی گونه جفنه (salsola arbuscula  pall.) در خاک آلوده به سرب انجام شد. آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای مورد بررسی شامل غلظت سرب با سه سطح (شاهد، 100 و 200 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک)، باکتری محرک رشد گیاه و سلنیوم (شاهد و غلظت 6 میکرومول) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که افزایش سرب باعث کاهش معنی‌دار مقدار جذب عناصر غذایی، مقدار کلروفیل و وزن خشک گیاه و افزایش معنی‌دار پرولین و آنتوسیانین و انباشت سرب در ریشه جفنه شد. کاربرد همزمان سلنیوم و bacillus  cereus باعث افزایش معنی‌دار 40 درصدی سرب ریشه، 29 درصدی وزن خشک گیاه، 36 درصدی کلروفیل و افزایش 17، 18 و 27 درصدی پتاسیم، منیزیم و آهن شد. کاربرد همزمان سلنیوم و bacillus  cereus باعث کاهش معنی‌دار 30 درصدی آنتوسیانین و 20 درصدی پرولین شد. با توجه به انباشت سرب در ریشه گیاه جفنه، نتیجه‌گیری شد که این گیاه می‌تواند برای فرآیند تثبیت گیاهی در خاک‌های آلوده به سرب مناسب باشد و باکتری bacillus cereus و سلنیوم با بهبود شرایط بیوشیمیایی گیاه، توانایی گیاه‌پالایی آن را به سرب افزایش دادند.

effect of bacillus cereus and selenium on some morpho-physiological characteristics and ion content of salsola arbuscula under lead stress

in recent years, due to the development of mining operations, all kinds of heavy metals have entered the natural fields. due to the long-term stability of heavy elements in the soil and in order to prevent them from entering the food chain, it is necessary to remove them from the soil with environmentally friendly methods such as phytoremediation. this research was conducted with the aim of evaluating the effect of plant growth promoting bacteria (bacillus cereus) and selenium on the phytoremediation ability of salsola arbuscula in lead-contaminated soil. for this purpose, a factorial experiment was conducted in the form of a completely randomized design in three replications, where the investigated factors included lead concentration with three levels (control, 100 and 200 mg/kg soil), plant growth promoting bacteria and selenium (control and 6 µmol) each was considered with two levels. the results showed that the increase in lead decreased the absorption of elements, the amount of chlorophyll, and the dry weight of the plant, and caused a significant increase in proline and anthocyanin and the accumulation of lead in the roots. the simultaneous use of selenium and bacillus cereus increased root lead by 40%, plant dry weight by 29%, chlorophyll by 36%, and potassium, magnesium, and iron by 17, 18, and 27%. the simultaneous use of selenium and bacillus cereus decreased anthocyanin by 30% and proline by 20%. considering the accumulation of lead in the roots of salsola arbuscula, it was concluded that this plant is suitable for the process of phytostabilization in lead-contaminated soils, and bacillus cereus and selenium increased its phytoremediation ability by improving the biochemical conditions.