بررسی و مقایسه ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی نهال‌های یکساله چوج و کنوکارپوس تحت تنش شوری

مطالعه حاضر با هدف بررسی و مقایسه خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان کنوکارپوس (conocarpus erectus) و چوج (salvadora persica) تحت تنش شوری و قابلیت جایگزینی گیاه چوج به‌جای گیاه کنوکارپوس جهت کاشت در فضای سبز انجام شد. نهال‌های کنوکارپوس و چوج 3 ماهه و یکسان از نظر مورفولوژیکی و ارتفاع تهیه گردید. تیمارهای مورد استفاده شامل سطوح شوری (شاهد یا آب شهری، 250، 500 و 750 میلی مولار بر لیتر از نمک کلرید سدیم) بود که بر روی دو گیاه به‌مدت 6 ماه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار (گلدان) بود. صفات مورفولوژی (وزن‌تر و خشک برگ، وزن‌تر و خشک‌ریشه، قطر ساقه، سطح برگ)، بیوشیمیایی (کلروفیل a و b، پروتئین کل، پرولین، کربوهیدرات کل) و عناصر معدنی (سدیم، پتاسیم، کلسیم و کلر) برای هر گیاه اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که به‌جز وزن خشک برگ و وزن ‌تر و خشک‌ ریشه، سایر صفات مورفولوژی بررسی شده گیاهان چوج و کنوکارپوس تحت‌تاثیر تنش شوری قرار نگرفت. با افزایش سطوح شوری وزن خشک برگ و وزن ‌تر و خشک‌ ریشه کاهش معنی‌داری نشان داد. تنش شوری اثر معنی‌داری بر کلروفیل a، پروتئین کل، پرولین و کربوهیدرات کل نداشت، ولی کلروفیل b تحت‌تاثیر تنش شوری قرار گرفت و مقدار کلروفیل b با افزایش سطوح شوری افزایش یافت. بیشترین مقدار کلروفیل a و کربوهیدرات کل در گیاه کنوکارپوس و بیشترین مقدار کلروفیل b، پروتئین کل و پرولین در گیاه چوج به‌دست آمد. تنش شوری اثر معنی‌داری بر درصد عناصر معدنی سدیم، پتاسیم، کلسیم و کلر گیاهان چوج و کنوکارپوس نداشت. به‌طور کلی گیاه چوج که تحمل به شوری و خشکی آن بالا می‌باشد، می‌تواند جایگزین مناسبی برای گیاه کنوکارپوس جهت ایجاد پرچین، کاشت در بوستان‌ها و فضاهای سبز باشد، البته حساسیت بیشتر گونه چوج به سرما، رشد کندتر و شکل‌پذیری دشوارتر آن را باید در نظر گرفت.

investigating and comparing the morphological and biochemical characteristics of annual seedling choj and conocarpus plants under salt stress

the aim of this study was investigating and comparing the morphological and biochemical characteristics of choj (salvadora persica) and conocarpus (conocarpus erectus) plants under salinity stress and the possibility of replacing choj plants insteade of conocarpus trees in landscape. three-month-old seedlings with similar morphology and height were prepared for both species. the factors used in this study were species (include choj and conocarpus) and salinity (include control or city water, 250, 500, and 750 mm/l of sodium chloride salt), which were investigated on both plants for 6 months. the experiment was factorial based on a completely randomized design with three replications (pots). morphological traits (fresh and dry leaves weight, fresh and dry roots weight, stem diameter, leaf surface), biochemical (chlorophyll a and b, total protein, proline, total carbohydrate) and mineral elements (sodium, potassium, calcium and chlorine) were measured for each plant. results showed that except dry weight of leaves and fresh and dry weight of roots, other morphological traits of choj and conocarpus were not affected by salinity stress. with increasing salinity levels, leaf dry weight and root fresh and dry weight showed a significant decrease. salinity stress had no significant effect on chlorophyll a, total protein, proline and total carbohydrates, but chlorophyll b was affected by salinity stress and the amount of chlorophyll b increased with increasing salinity levels. the highest amounts of chlorophyll a and total carbohydrates were found in the conocarpus and the highest amounts of chlorophyll a, total protein and proline were obtained in the choj plant. salinity stress had no significant effect on the percentage of sodium, potassium, calcium, and chlorine mineral elements in choj and conocarpus plants. in general, the choj plant, which has a high tolerance to salinity and drought, can be a suitable alternative to conocarpus plant for creating hedges, planting in gardens and landscape. however, the sensitivity of the choj plant to cold, its slower growth and its more difficult formability should be taken into account.