به‌کارگیری ابزار تصمیم‌گیری راهبرد کمی در تدوین مدیریت راهبردی حوزه آبخیز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز محمدآبادگنبکی، استان کرمان)

امروزه الگوهای جدید برنامه‌ریزی در سطح حوزه آبخیز به‌منظور اجرای طرح‌های مشارکتی جایگاه ارزشمند یافته است. برنامه‌ریزی در حوزه‌های آبخیز با مشارکت و شریک‌قراردادن ذی‌نفعان منطقه در روند تهیه و اجرای طرح‌ها می‌تواند گامی موثر در افزایش پایداری منطقه باشد. رویکردهای مشارکتی باید کاملاً در راستای دانش، تجربیات، ارزش‌ها و منافع ذی‌نفعان مختلف باشد. این مطالعه با هدف بهره‌گیری از ادراک و رویکردهای ساکنان حوزه آبخیز محمدآبادگنبکی کرمان به‌منظور یافتن راهبردهای بهینه مدیریت حوضه برنامه‌ریزی‌شده است. مطالعه پیش ‌رو، اهمیت و ضرورت تحلیل swot را برای ترکیب ترجیحات ذی‌نفعان در فرآیند تصمیم‌گیری نشان می‌دهد. پژوهش حاضر در سه مرحله، فهرست‌نمودن عوامل درونی (نقاط قوت-ضعف) و بیرونی (فرصت و تهدید)، تهیه ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (ife) و خارجی (efe) و تهیه ماتریس برنامه‌ریزی راهبردی کمی (qspm) انجام‌شده است. نتایج حاصل نشان داد که قطب تولید مرکبات و خرمای مضافتی کشور با وزن 0.444، وجود کانون‌های گردوغبار در منطقه با وزن 0.198، توانمندی تولید برق از سد نسا با وزن 0.384 و اقتصادی تک‌بُعدی مبتنی بر تولید خرما با وزن 0.247 به ترتیب مهم‌ترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید منطقه است. توان بالقوه بالای منطقه در ایجاد کارگاه‌های زودبازده تجاری با توجه به شرایط موجود از طریق امکان پرورش زنبور‌عسل با وجود مرکبات، امکان احیای صنایع‌دستی، افزایش تولیدات کشاورزی و گیاهان دارویی، ایجاد گلخانه با کشت آب‌کشت و پرورش ماهی، امکان احیای صنعت دام‌پروری، فراهم‌کردن مراکز بسته‌بندی و فرآوری خرما و مرکبات، مهم‌ترین راهبرد در زمینه‌ فراهم نمودن بازار کار برای جوانان، کاهش فقر اقتصادی و مهاجرت ساکنین را به دنبال دارد.

application of quantitative strategy decision-making tool in the formulation of strategic management (case study: mohammad abad ganbaki watershed, kerman province)

today, new patterns of planning at the watershed level have found a valuable place in order to implement collaborative projects. planning in watersheds with the participation and partnering of regional stakeholders in the process of preparing and implementing plans can be an effective step in increasing the sustainability of the region. collaborative approaches must be fully aligned with the knowledge, experiences, values, and interests of the various stakeholders. this study is planned with the aim of taking advantage of the perceptions and approaches of the residents of the mohammad abad ganbaki watershed, kerman, in order to find optimal strategies for the management of the watershed. for this reason, in the upcoming study, it shows the importance and necessity of swot analysis to combine the preferences of stakeholders in the decision-making process. for this purpose, the current study has been carried out in three stages, listing the internal (strengths-weaknesses) and external (opportunities and threats), preparing the assessment matrix of internal (ife) and external (efe) factors, and preparing the quantitative strategic planning matrix (qspm). the results showed that the production pole of citrus fruits and dates in the country with a weight of 0.444, the existence of dust centers in the region with a weight of 0.198, the potential of electricity generation from the nessa dam with a weight of 0.384 and a one-dimensional economy based on date production with a weight of 0.247 are the most important strengths, weaknesses, opportunities and threats of the region. the high potential of the region in creating early productive commercial workshops according to the existing conditions through the possibility of raising honey bees with the presence of citrus fruits, the possibility of reviving handicrafts, increasing agricultural production and medicinal plants, creating a greenhouse with hydroponic cultivation and fish farming, the possibility of reviving the animal husbandry industry, providing date and citrus packing and processing centers are the most important strategy in the field of providing a job market for young people, reducing economic poverty and migration of residents.