تحلیل مکانی رهاسازی اراضی کشاورزی در منطقه ی حفاظت شده ی کویر با رویکرد مدیریت اکوسیستم و پیش بینی آن در سال های آینده

این مطالعه با هدف بررسی گسترش اراضی کشاورزی در بخشی از منطقه ی حفاظت شده ی کویر انجام شد. برای دستیابی به این رهیافت، ابتدا محدوده ی مورد مطالعه به مساحت 33933 هکتار در ناحیه ی شمالی منطقه که اراضی کشاورزی فقط در این بخش گسترش یافته اند، انتخاب گردید. نقشه های کاربری اراضی در سال های 1986، 1994، 2002، 2013 و 2020 میلادی با استفاده از تصاویر سنجنده های tm و oli لندست و الگوریتم svm با کدنویسی در گوگل ارث انجین تهیه شد. با مدل lcm تغییرات کاربری ها محاسبه شد. با مدل ca markov نقشه کاربری اراضی برای سال 2054 میلادی پیش بینی شد. سرانجام با متریک های سیمای سرزمین، تغییرات زیستگاه ها ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که ضریب صحت سنجی تکنیک svm در تولید نقشه کاربری اراضی بیشتر از 0.98 بود. کاربری ها به سه کلاس اراضی کشاورزی، بوته زارهای بیابانی و مراتع درختچه ای تقسیم شد. مساحت اراضی کشاورزی از 434.5 هکتار در سال 1986 به 4243 هکتار در سال 2020 رسید که حدود 3809 هکتار افزایش یافته که حدود 3067 هکتار آن مربوط به تبدیل بوته زارها به کشاورزی و 822 هکتار مربوط به تبدیل مراتع درختچه ای به کشاورزی بوده است. اراضی کشاورزی به سمت مرکز ناحیه و در امتداد رودخانه ی گلو گسترش یافته است. بیشترین تغییرات و افزایش سطح زراعی مربوط به دوره ی 2002 تا 2013 (2104 هکتار) بوده است. نتایج پیش بینی برای سال 2054 نیز بیان گر این است که اراضی کشاورزی در امتداد رودخانه ی گلو به سمت پایین دست گسترش خواهد یافت و نسبت به سال 2020 حدود 2787 هکتار اراضی زراعی رشد خواهد یافت که حدود 2010 هکتار آن مربوط به تبدیل بوته زار به کشاورزی و 725 هکتار آن مربوط به تبدیل مراتع درختچه ای به کشاورزی خواهد بود. تعداد و نمایه ی وزن دار شده شکل لکه های بوته زار و مراتع درختچه ای افزایش می یابد، میانگین مساحت، پیوستگی و اندازه ی لکه ها کاهش می یابد که بیان گر تخریب و تجزیه ی زیستگاه های طبیعی در منطقه است.

spatial analysis of expansion of farmland in the protected area of kavir using ecosystem management approach and its forecast in the coming years

this study was conducted to investigate the expansion of farmland in the protected area of kavir. in order to achieve this approach, an area of ​​33933 ha was selected in the northern part of the region, where farmlands are only expanded in this part. land use maps were prepared for 1986, 1994, 2002, 2013 and 2020 using the images of landsat’s tm and oli sensors and svm algorithm by coding in google earth engine. lucc were calculated by the lcm model. the land use map for 2054 was predicted by ca markov. finally, the habitat changes were evaluated by landscape metrics. the results showed that the validation coefficient of svm was more than 0.98. the land uses were divided into three classes: farmlands, desert scrublands, and shrub pastures. the area of ​​farmland increased from 434.5 ha in 1986 to 4,243 ha in 2020, which has increased by 3,809 ha, of which 3,067 ha were related to the conversion of shrublands to agriculture and 822 ha were related to the conversion of shrub pastures to agriculture. farmland has been extended towards the center of the district and along the golu river. the most changes and increase in the cultivated area were related to the period from 2002 to 2013 (2104 ha). the forecast results for the year 2054 also indicate that the farmlands will expand downstream along the golu river and compared to 2020, about 2787 hectares of farmlands will grow, of which about 2010 hectares are related to bush conversion. shrublands to agriculture and 725 ha of it will be related to the conversion of shrub pastures to agriculture. the number and weighted profile of the shape of patches of shrubland and shrub meadows increases, the average area, contiguity and size of the patches decreases, which indicates destruction and decomposition.