بررسی رابطه شاخص‌های غبارناکی با عمق اپتیکی ریزگردها در محدوده تالاب هورالعظیم

پدیده گردوغبار در سال‌ های اخیر یکی از مهم‌ ترین چالش‌ های محیط زیستی بوده که فعالیت ‌های مخرب انسانی باعث تشدید این پدیده شده است. با توجه به این که امروزه تالاب‌ ها در تعادل آب و هوا و هم چنین جلوگیری از ورود ریزگردها نقش اساسی دارند، پژوهش حاضر با هدف تحلیل رابطه ی عمق اپتیکی ذرات آئروسل‌ ها (aod) با شاخص ‌های زمینی غبارناکی در محدوده تالاب هورالعظیم انجام شد. بدین منظور، محصول روزانه aod، باندهای سنجنده مودیس و داده‌ های ساعتی رخدادهای گردوغبار مربوط به 3 ایستگاه هواشناسی اهواز، صفی‌ آباد و مسجد سلیمان در بازه زمانی 18 ساله (2000-2018) از منابع تامین آنها، اخذ گردید. از داده‌های ساعتی ثبت شده در ایستگاه‌های سینوپتیک برای محاسبه شاخص طوفان گردوغبار  (dsi) و  از باندهای سنجنده مودیس برای استخراج شاخص‌های btd، btdi، tiidi، tdi، miller و nddi استفاده شد. از روش رگرسیون خطی و غیرخطی برای تحلیل ارتباط شاخص‌های مذکور با aod بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل ارتباط بین dsi-aod عملکرد بسیار ضعیف این شاخص را در تحلیل رخدادهای گردوغبار در هر سه ایستگاه مطالعاتی نشان داد (r^2<0.2). در ایستگاه‌های اهواز، صفی‌آباد و مسجد سلیمان حداکثر مقدار r^2  به ترتیب بین aod-btdi (0.48)، aod-miller (0.503) و aod-btd (0.50) مشاهده شد. این نتایج بیانگر آن است که  به طور متوسط حدود 50% از تغییرات عمق اپتیکی آئروسل‌ها با استفاده از سه شاخص btdi، miller و btd قابل تبیین است. بنابراین استفاده از این شاخص‌ها به منظور تحلیل رخدادهای گردوغبار در اطراف تالاب هورالعظیم، دارای کارایی زیادی نیست.

investigating the relationship between dustiness indices and the aerosols optical depth around the horulazim wetland

the phenomenon of dust in recent years has been one of the most important environmental challenges, which has been exacerbated by destructive human activities and has had adverse effects on the environment and human health. considering that wetlands play an essential role in the balance of water and climate and also prevent the entry of fine dust; the present study was conducted with the aim of analyzing the relationship between the optical depth of aerosol particles (aod) and the indices of dust-based soil in the area of horulazim wetland. for this purpose, daily aod product, modis sensor bands and hourly data of dust occurrences related to 3 meteorological stations of ahvaz, safi-abad and sulaiman masjed were obtained from their supply sources in a period of 18 years (2000-2018). hourly data recorded in synoptic stations were used to calculate dust storm index (dsi) and modis sensor bands were used to extract btd, btdi, tiidi, tdi, miller and nddi indices. linear and non-linear regression methods were used to analyze the relationship between the mentioned indices and aod. the results of the analysis of the relationship between dsi-aod showed the very poor performance of this index in the analysis of dust events in all three study stations (r2<0.2). in ahvaz, safi abad and masjid sulaiman masjed stations, the maximum value of r2 was observed between aod-btdi (0.48), aod-miller (0.503) and aod-btd (0.50), respectively. these results indicate that, on average, about 50% of the changes in the optical depth of aerosols can be explained using the three indices btdi, miller and btd. therefore, it is recommended to use these indicators in order to analyze the dust events around horul azim lagoon.