ارزیابی و تدوین برنامه مدیریت راهبردی تشی (hystrix indica) در پارک ملی خجیر با رویکرد کاهش تعارضات

کاهش تعارضات و خسارات حیات‌وحش، از جنبه‌های مهم مدیریت آنها است. گونه های مختلف حیات وحش برای تامین نیازهای حیاتی خودشان به دلیل رقابت بر سر منابع ‌‌غذایی و اشغال زیستگاه ها با انسان ها در تعارض هستند. با توجّه به جایگاه و اهمّیّت پارک ملی خجیر، پژوهش حاضر به منظور تدوین برنامه مدیریت استراتژیک گونه تشی در پارک ملی خجیر به منظور حفاظت و کاهش تعارضات این گونه انجام شد. در برنامه مدیریت تعارضات گونه مذکور، راهبردهای متناسب با تکیه بر عوامل‌ داخلی (نقاط قوّت و ‌نقاط ضعف) و عوامل‌ خارجی (فرصت ها و تهدیدات) انتخاب گردید، سپس از طریق دسته‌بندی و وزن‌گذاری و تجزیه و تحلیل عوامل با استفاده از ماتریس swot راهبردهای متناسب تدوین گردید، سپس با استفاده از روش ahp به مقایسات زوجی هر یک از زیر‌معیارها و تعیین وزن و اولویت‌بندی پرداخته شد. در گام بعدی، با استفاده از ماتریس برنامه‌ریزی راهبردی کمی qspm، به اولویت‌بندی و ارزیابی امکان‌پذیری و پایداری راهبرد‌های پیشنهادی پرداخته شد. با توجّه به نتایج به‌دست‌آمده؛ سه راهبرد، شامل 1) بهبود کمّیت و کیفیّت پایش و به روز‌رسانی اطّلاعات جمعیّت‌شناختی و بوم‌شناسی گونه جانوری ‌تشی به کمک امکانات سایر سازمان های فعال؛ 2) ارتقا و ترویج ارزش های حیات‌وحش و کنترل تغییرات‌ کاربری و تخریب‌زیستگاه و نقد باورهای خرافی و 3) کاهش خسارات در بخش کشاورزی و باغداری با همکاری سایر بخش های فعال در منطقه، به عنوان مهم ترین راهبردهای مدیریتی در جهت کاهش تعارضات گونه‌تشی در پارک‌ملی خجیر پیشنهاد می شود.

Evaluation and Development of Strategic Management Plan of Hystrix indica in Khojir National Park Using a Conflict Reduction Approach

Reducing conflicts and wildlife damage are the most important aspects of their management. Different species of wildlife are in conflict with humans to meet their vital needs due to competition over food resources and habitat occupation. Considering the location and importance of Khojir National Park, the present study was conducted to develop a strategic management plan for the Hystrix indica in Khojir National Park with the aim of protecting and reducing conflicts of this species in the region. In the conflict management program of the mentioned species, appropriate strategies were selected based on internal factors (strengths and weaknesses) and external factors (opportunities and threats). Then, through classification, weighting and factor analysis using SWOT matrix, appropriate strategies were developed and pairwise comparisons of each of the sub-criteria and determination of weight and prioritization were performed using AHP method. In the next step, using the Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM), the feasibility and sustainability of the proposed strategies were evaluated and prioritized. According to the obtained results; Three strategies, including 1) Improving the quantity and quality of monitoring and updating the demographic and ecological information  of Hystrix indica with the help of the facilities of other organizations, 2) promoting and propagating of wildlife values and controlling the landuse change and habitat destruction and critique of superstitions, and 3) Reduction of damages in agriculture and horticulture with the cooperation of other active organizations in the region; were proposed as the most important management strategies to reduce the Hystrix indica conflicts in Khojir National Park.