ارزیابی تاثیر افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر هزینه‌های بخش حمل‌و‌نقل و رفاه خانوارهای شهری در ایران

در این نوشتار ابتدا با استفاده از دو مدل داده ـ ستانده (io) و ماتریس حسابداری اجتماعی (sam)، تاثیراتِ افزایشِ قیمتِ حامل‌های انرژی بر هزینه‌ی انواع خدمات حمل‌و‌نقل آبی، هوایی، جاده‌یی و راه آهن، مورد سنجش قرار گرفته است. سپس تاثیر افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر هزینه‌ی خدمات حمل‌و‌نقل درون‌شهری اندازه‌گیری، و اثرات رفاهی اجرای قانون هدف‌مند‌سازی یارانه‌ها بر دهک‌های هزینه‌یی خانوارهای شهری ارزیابی شده است. نتایج تحقیق گویای آن است که:1. میزان افزایش هزینه‌ی خدمات حمل‌و‌نقل بسیار درخور توجه است. هزینه‌ی استفاده از خودرو شخصی 195‌درصد و هزینه‌ی تولید خدمات حمل‌و‌نقل عمومی در شهرها 6/48 درصد افزایش خواهد یافت. از این‌رو خانوارها بیش از گذشته از وسایط نقلیه‌ی عمومی استفاده می‌کنند و در درازمدت خودرو‌های کم‌مصرف جایگزین خودرو‌های پرمصرف خواهد شد. این در حالی است که سیاست‌های دولت، نوسازی ناوگان حمل‌و‌نقل خصوصی را به تعویق می‌اندازد.3) جز دو دهک اول، بقیه‌ی دهک‌ها از اجرای طرح متضرر می‌شوند. در این وضعیت لازم است دولت از پرداخت یارانه‌ی دهک با درآمد بالا اجتناب کند.