بررسی عوامل موثر بر منابع کنترل کشاورزان: دستاورهایی برای ترویج کشاورزی (مطالعه موردی شهرستان هرسین)

غفلت عاملین ترویج از مسایل روانشناختی کشاورزان، مانع تحقق شایسته اهداف آرمانی ترویج شده است. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی منابع کنترل کشاورزان تلاش می‌کند دستاوردهایی برای بخش ترویج کشاورزی ارایه دهد. این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است و جامعه آماری آن را کشاورزان سه شهرک بیستون، بلوردی و الزهرا در شهرستان هرسین (230 نفر) تشکیل می‌دهند. حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 144 نفر تعیین شد. روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی با انتساب متناسب بوده است. طبق نتایج به دست آمده، حدود 55 درصد از کشاورزان، دارای منابع کنترل بیرونی هستند؛ بدین معنی که موفقیت‌ها و شکست های خود را به عوامل بیرون از خود مثل شانس و اقبال یا دشواری موقعیت‌ها نسبت می‌دهند. با استفاده از تحلیل‌عاملی، گویه‌های منابع‌کنترل در شش عامل دسته‌بندی و تحت عناوین شانس و تاثیر عوامل ژنتیکی، روحیه استقلال‌طلبی و اتکا به خود، دانش و تجربه، باور به بد‌شانسی، سنت‌گرایی و ریسک‌گریزی نام گذاری شدند. یافته‌های حاصل از رگرسیون نیز نشان داد مهمترین عوامل تبیین‌کننده منابع‌کنترل به ترتیب سبک مدیریت قانونمند، تجارب عمومی و حرفه‌ای، توانایی خودارزیابی و تحصیلات بوده‌ است که در مجموع 45 درصد از تغییرات واریانس منابع کنترل را پیش‌بینی می‌کنند.