بررسی مشکلات زنجیره ارزش برنج در استان مازندران از دیدگاه کشاورزان (مطالعه موردی روستاهای دارکلا و پنبه‌چوله)

یکی ازمهمترین رویکردهای نوین در زمینه توسعه کشاورزی، توجه به زنجیره ارزش محصولات می باشد. با این وجود، مطالعات چندانی در داخل کشور بویژه در استان مازندران، به عنوان مهمترین استان تولیدکننده برنج درخصوص زنجیره ارزش برنج به انجام نرسیده است. لذا، هدف از این مطالعه شناسایی مشکلات زنجیره ارزش برنج در استان مازندران از دیدگاه کشاورزان می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. در بخش تحقیقات کیفی از روش تحلیل استقرایی به عنوان راهنمای جمع آوری و تحلیل داده ها استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه، شالیکاران فعال در منطقه بودند که پس از مصاحبه با تعداد 15 نفر از آنها که به صورت هدفمند انتخاب شدند، اطلاعات به حداشباع نظری رسید. برای جمع آوری داده ها از مشاهدات میدانی و مصاحبه های عمیق در قالب گروه های متمرکز (focus group) بهره گرفته شد. اعتبار یافته ها نیز از طریق فرآیند سه گوشه سازی تائید شد. یافته های تحقیق نشان داد که تغییرکاربری های غیرمجاز اراضی شالیزاری به عنوان یک محدودیت جدی در توسعه زنجیره ارزش برنج عمل می کند. گذشته از این، مشکلات زیر ساختی ناشی از سنتی بودن شیوه های تولید بر هزینه های کارگری افزوده است. از مشکلات دیگر زنجیره، افزایش هزینه تولید برنج و گرانی نهاده ها نظیر کود، سم و کمبود صنایع جانبی در منطقه می باشد.

the study of challenges of rice value chain in mazandaran province from the view point of farmers (case study: darkola and panbechole village)

focusing the value chain of products is one of the most important new approaches in agricultural development. nevertheless, very a few researches related to the rice value chain across the country have been done , especially in the mazandaran province, where it is considered as the most important producer of rice. therefore, the main goal of this research was to the study of challenges of rice value chain from the view point of farmers. this is an applied research which needed data collected through systematic literature review and survey method. in qualitative part of research, inductive analysis method applied as a guide for data collection and analysis.  the target population consisted of active paddy farmers which 15 out of them purposefully selected as a sample. for data collection, field observations and in-depth interviews used in the framework of the focus group. the validity of the findings was also confirmed by the triangulation process. the research finding indicated that the region’s rice value chain face many challenges in the pre-production, production and post-production process.