تکمیل چند افتادگی و ضرورت اصلاح مجدد منافع حیوان

جانور شناسی (علم الحَیَوان) یکی از شاخه های دانش است که از روزگارانِ کهن (دستِ کم از یونانِ باستان) موردِ توجه بوده است. در فرهنگِ اسلامی نیز پس از تاسیسِ بیت الحکمه و شکل گیریِ نهضتِ ترجمه و برگردانِ متون از زبان هایِ یونانی و سریانی و سانسکریت به عربی، رساله های متعدّدی در این باب نگاشته شده است. از جملة این آثار کتاب الحَیَوان اثرِ جاحظ و حَیاةُالحَیَوانِ الکُبری تالیفِ دمیری است. در این جستار پس از مروری کوتاه بر پیشینة نگارشِ کتبِ جانور شناسی در حوزة اسلامی - ایرانی، نسخة منافع حَیَوان نگاشتة عبد الهادیِ مراغی (قرن هفتم) معرفی شده است. در ادامه با مراجعه به متونِ مرتبط با این حوزه ده ها واژه و عبارتِ ناتمامی را که مصحّحِ محترم به سببِ رنگ باختگیِ مرکّبِ نسخه، با امانت داریِ تمام نشان داده ، اصلاح و تکمیل شده است؛ هم چنین است مواردی که مصحّح تردیدِ خود را از اصالت یا صحّتِ عبارات با علامت پرسش ابراز داشته است. نکاتِ تازه ای نیز دربابِ «دُلفین» («غریق رهان» در برخی متونِ کهن) و «کبوترِ بنا» ( وَرَشان یا کبوتری دشتی) ارائه شده است. گفتنی است، بیش از هر کسی مصحح محترم شایستگی تصحیح مجدّد متن را دارا است.