مکالمۀ سنت و تجدد در مقالاتی دربارۀ قاآنی شیرازی

در این مقاله برآنیم تا برخلاف کلیشه‌های برساخته از مفاهیم سنت و تجدد و نسبت صرفاً تقابلی آن دو، چگونگی مفهوم‌یابی سنت و تجدد ادبی در محیط‌های مختلف و کسب مفاهیم تازه و متفاوت و نسبت‌های گوناگون آن‌ها را در زمینه مقالات مربوط به قاآنی بررسی کنیم. بازۀ زمانی مورد نظر ما از سال 1285 تا 1320 است. برای تبیین و توضیح نسبت سنت و تجدد از اصطلاح »مکالمه « استفاده می‌کنیم. بررسی ما سه مرحله خواهد داشت: شکل‌گیری مکالمه، جدال نوگرایان و بازخوانی انگاره‌ها.در دورۀ آغازین کسانی که ما آن‌ها را تجددگرا می‌شماریم تلاش می‌کنند با تلقی قاآنی و شعرش به مثابه تجسم امر سنتی، به مقابله با آن برخیزند اما مکالمه سنت و تجدد در مقالات بهار و وحید دربارۀ قاآنی ابعاد تازه‌ای از دو مفهوم فوق را آشکار می‌کند که قطعاً در قالب دوگانۀ کلیشه‌ای سنت و تجدد قرار نمی‌گیرد. در مرحلۀ دوم و با بررسی مقالات دو تن از نوگرایان دربارۀ قاآنی متوجه می‌شویم که تلاش برای محبوس کردن قاآنی در سنت همزمان با انتساب صفات متجددانه به او رابطۀ دیالکتیکی میان سنت و تجدد پدید می‌آورد. در مرحله سوم مکالمه میان سنت و تجدد به درون سنت کشیده می‌شود و مقاومت سنت در مقابل سنت فرو می‌شکند. این مرحله‌ای از »عقلانیت و خودآگاهی تاریخی « است که منتقدان را به بازخوانی انگاره‌های پیشین ترغیب می‌کند. می‌توان این تحقیق را در مورد شاعران دیگر هم انجام داد اما قاآنی به اعتبار موقعیت، عملکرد و آثارش بیش از دیگران زمینه این مکالمه را فراهم آورده‌است.

dialogue between tradition and modernity in articles about qaani shirazi

in this article, we will examine the relationship between tradition and modernity in the articles about qaani. contrary to existing stereotypes that see the relationship between tradition and modernity as antagonistic, we use the term dialogue to describe the relationship between the two. this dialogue was formed in the period between 1285 and 1320 sh on three levels: the formation of stereotypes, the debate of the modernists, and the revision of the previous notions. the dialogue between tradition and modernity in the articles of bahar and vahid shows a new form of relationship between these two concepts which does not fit into the stereotypical duality of tradition and modernity; therefore, they challenge the common perception of these two concepts. in the second stage, modernists argue with each other about qaani, and the attempt to confine qaani in the tradition creates a dialectical relationship between tradition and modernity while assigning him modern attributes. finally, in the third stage, the dialogue between tradition and modernity expands into tradition and causes the resistance of tradition against tradition to collapse. this research can also be conducted on other poets, but due to his standing, accomplishments, and works, qaani has provided a better context for this dialogue.