خاندان سام در میان افسانه و واقعیت

این مقاله پژوهشی است در ریشهٔ اختلافات خاندان رستم با حکومت مرکزی کیانیان در بلخ. اگرچه در شاهنامه، خاندان زال و رستم مخالف مسلک زرتشت معرفی می‌شوند و مخالفت آنها با حکومت گشتاسپ نیز بنا بر دلایل دینی جلوه‌ می‌کند، ولی وجود ناآرامی‌های سیاسی در منطقۀ سیستان یا سکستان قدیم این فرض را مطرح می‌کند که کشمکش میان خاندان سام و خانوادهٔ گشتاسپ ریشه‌‌ای سیاسی داشته است و مسئلهٔ اختلاف دینی و آیینی نیز بخشی از همین جدال قدرت است، بدین معنی که اگر داعیۀ استقلال سیاسی و قدرت‌مداری امارت سیستان مطرح نبود، اختلافات دینی نمی‌توانست انگیزه‌بخش صف‌آرایی خاندان‌هایی باشد که جدال آنها در بخش‌های مهمی از حماسهٔ ملی به‌ویژه داستان رستم و اسفندیار بازتاب یافته است.

sām dynasty between legend and reality

this article studies the roots of the dispute between the sām dynasty and the central kayanian government in balkh (the old mythical reign of persia). although in shahnameh, the sām dynasty is presented as hostile to the zoroastrian beliefs, and their opposition to gushtāsp rsquo;s rule appears to be due to religious motives, the existence of political unrest in the sistān region suggests that the conflict between the sām family and the house of gushtāsp is rooted in political issues, and the religious conflict is also a part of this political conflict. this means that if the demand for political independence and power had not been raised in the emirate of sistān, religious differences could not have caused the marshaling of the two dynasties, whose conflict is reflected in significant parts of the national epic, especially in the story of rostam and esfandiyar.