رویکردهای نوین در تاریخ ادبیات نگاری

وقتی‌ چارچوب نظری مدوّنی‌ در زمینۀ تاریخ‌‌‌نگاری ‌ادبیات فارسی و‌جود ندارد، قدم نخست‌ می‌‌تواند این باشد‌ که از تجارب کشورهای پیشرفته‌‌‌تر بهره ببریم؛ سنّت تذکره‌‌‌‌نویسی در ایران قوی بوده است ولی‌ تاریخ‌‌نویسی ادبیات، از منظری انتقادی‌ و‌‌ به‌شکلی‌‌ ‌روش‌‌مند، چندان پیشینه‌‌‌‌‌دار‌ نیست. امّا در اروپا (به‌‌ویژه در سال‌‌های 1980)‌ تلاش‌های گسترده‌ای شده است تا چارچوب‌‌‌های‌ نظری‌ و انتقادی تازه‌ای ارائه شود.‌ نمونه‌‌‌‌ای‌‌ شاخص‌ از این تلاش‌‌ها در مجلّۀ‌ علمی تخصصی new literary history [تاریخ ادبی جدید] دیده می‌شود. با تحلیل آماریِ‌ ‌مقاله‌‌‌های‌ این‌ مجلّه‌ می‌توان دریافت‌ که چه رویکردهایی، در چه دوره‌‌هایی، غالب بوده‌‌اند. آنچه به‌‌طور کلّی دیده می‌شود نوعی‌ «چرخشِ پارادایم‌» در نظریۀ‌ تاریخ‌‌نگاری ادبی‌، به‌‌‌‌سمت برساخته‌‌‌انگاریِ روایی‌‌ و تاریخ‌‌گرایی‌‌ نوین است.

New Approaches to Literary Historiography

Since Persian literary historiography is theoretically exiguous, taking after the experiences of advanced countries on this very subject would be a proper first step to take. Though writing memoirs [Tazkirah] is an ingrained tradition in Persian literature, the idea of writing literary histories from critical perspectives is unaccustomed. In Europe however there have been copious attempts, especially in the 1980s, to bridge this theoretical gap and to offer fresh critical frameworks. One of these attempts has been masterfully exerted by the prestigious journal of New Literary History. A statistical analysis of its articles will reveal the dominant approaches and their periods of success or failure. Overall, we may unfalteringly discover a paradigm shift in theoretical discussions in favor of narrative constructivism and new historicism.