ضبطِ نادرست و بدخوانیِ ابیاتی از حدیقه‌الحقیقه در متن‌های مصحَّح (بر مبنای نسخه‌های خطیِ کهن)

هرگونه کتابت یا ضبط نادرستِ واژه و ترکیب از سوی کاتب و مصحح، می‌تواند به ابهام معناییِ متن منجر شود و مخاطب را در درکِ مفهوم دچار مشکل کند. افزون بر این، نگاشتنِ شرح و تعلیقات بر این ضبط‌های نادرست، به پیچیده‌تر شدنِ مفهوم ابیات می‌انجامد. تاثیرِ این مسائل در تصحیحِ یک متن، هنگامی چند برابر می‌شود که متنِ مصحَّح، از متون کهن ادب فارسی بوده، واژگان کم‌کاربرد و گاه متروک و مهجور در آن به‌کار رفته‌باشد. مصداقِ این ادّعا را می‌توان در حدیقه‌الحقیقة سنایی سراغ گرفت؛ متنی که به خودیِ خود دشوار است و کتابت‌ها و تصحیح‌های مختلف، بر دشواریِ آن افزوده‌‌اند تا جایی که مشاهده می‌شود در متن‌های مصحَّح، شکلِ ضبط‌شدة برخی ابیات، مفهوم روشنی ارائه نمی‌دهد. این پژوهش در پی آن است تا با استفاده از نسخه‌های کهن حدیقه و به شیوة توصیفی تحلیلی، ضبط نادرست یا بدخوانیِ برخی ابیاتِ این منظومه را برجسته سازد. مهم‌ترین دستاورد پژوهش، پیشنهادهایی برای ضبطِ درست یا خوانشِ صحیحِ برخی واژگان، ترکیبات و ابیات در حدیقة سنایی‌است که بر آن اساس، گرهِ مفهومی ابیاتِ موردِ بحث، گشوده خواهد شد.

Misrepresentation and misrepresentation of the verses of Hadiqat al-Haqiqa in corrected texts (Based on ancient manuscripts)

Any misinterpretation of the word or combination by the scribe and &correction& can lead to semantic ambiguity of the text, and it makes it difficult for the audience to understand the meaning of the poem. In addition, writing descriptions and suspensions on these inaccurate recordings leads to a more sophisticated concept of verses. The effect of these issues on correcting a text is multiplied when the book is corrected from ancient Persian literature, and the use of inappropriate and sometimes derogatory words is used. This claim can be traced back to Sana’i’s Hadiqat al-Haqiqa; text that is difficult in itself, and various books and corrections have added to its difficulty, as far as can be seen in the corrected texts, the recorded form of some verses does not provide a clear meaning. This study seeks to highlight the inaccurate recording of some of the verses of this poem by using ancient manuscripts in a descriptive-analytical manner. The most important achievement of the research is suggestions for correctly recording or correctly reading some of the words, combinations and verses in the Sana’i Hadiqat al-Haqiqa, whereby the conceptual node of the verses in question will be resolved.