معرفی و بررسی دست‌نوشتۀ «نوباوۀ روم» اثر سایلی قَرشی

سایلی قَرشی، شاعر قرن دهم هجری و از جمله شاعران مهاجر به سرزمین عثمانی است. وی اشعار خود را در مجموعه ای موسوم به «نوباوۀ روم» گردآوری و در سال 908ه.ق. به سلطان بایزید دوم تقدیم کرده است. یکی از نسخ خطی این اثر در کتابخانه فاتح استانبول نگهداری می‌شود. با توجه به این که سایلی به کتابت نیز اشتغال داشته است؛ به احتمال قریب به یقین، این دست‌نوشته به خط خود اوست. «نوباوۀ روم» مشتمل بر یک دیباچه و 2880 بیت از اشعار سایلی است که در قالب‌های رایج شعر فارسی بویژه غزل سروده شده و تاکنون بررسی و تصحیح نگردیده است. پژوهش پیش رو که به معرفی این شاعر و بررسی اشعار وی پس از تصحیح آن اختصاص دارد؛ به شیوۀ توصیفی تحلیلی و با استناد به دست‌نوشتۀ «نوباوۀ روم» و دیگر منابع کتابخانه‌ای انجام گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که سایلی از شاعران متوسط مکتب وقوع در آسیای صغیر است. تقریب به معشوق، رقیب‌ستیزی، اغراق در لذت آزارخواهی، سگیه‌سرایی، حضور معشوق مذکّر و ... همراه با سادگی و روانی زبان و کاربرد عامیانه‌ها از خصایص مکتب وقوع است که با بسامد بالا در «نوباوۀ روم» به چشم می‌خورد.

Overview and examination of the Nobave- ye Rome’s manuscript by Sayeli Qarshi

Sayeli Qarshi is a poet of the tenth century AH. He is one of those poets who immigrated to the Ottoman lands. He collected his poems in a Collection called Nobave ye Rome in 908 AH. Moreover, dedicated it to Sultan Bayazid II. One of the manuscripts of this work, is kept in the Fateh Library in Istanbul. Most likely he was also involved in writing and this manuscript is in his own handwriting. The Nobave ye Rome consists of a preface and 2880 verses of other poems, which have been written in the common forms of Persian poetry, especially sonnets, and it have not been studied and corrected so far. The forthcoming research is devoted to introducing this poet and reviewing his poems after correcting it; it has been done in a descriptiveanalytical way and with reference to this manuscript and other library sources. The results of this study show that Sayeli is one of the average poets of the Maktabe Voqou in Minor Asia. Approach to the beloved, antirivalry, exaggeration in the pleasure of harassment, SagiehSoraie, the presence of the male lover, etc., along with the simplicity and mentality of the language and usage of slang, are the characteristics of the Maktabe Voqu that can be seen with high frequency in Nobave ye Rome.