تحلیل اثرگذاری توسعه اکوتوریسم در توانمندسازی اقتصاد روستاییان (نمونه: روستاهای دارای اقامتگاه بومگردی شهرستان کرمان)

هدف: اکوتوریسم با اهداف چندجانبه یعنی حفاظت از محیط‌زیست، احترام به جوامع محلی و ارتقای مولفه های فرهنگی - اجتماعی و اقتصادی جامعه میزبان سر و کار دارد که این اهداف با مفهوم توسعه پایدار هماهنگ است؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر توسعه اکوتوریسم در توانمندسازی اقتصادی روستاهای دارای اقامتگاه بوم‌گردی شهرستان کرمان بوده است.روش و داده: این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی صورت پذیرفته و از نوع پژوهش های کاربردی است. برای جمع آوری اطلاعات موردنیاز، از مطالعات اسنادی استفاده شده است، نهایتاً به کمک نرم افزار pls smart به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد. طبق مطالعات صورت گرفته، از بین 521 روستای دارای سکنه شهرستان کرمان، 17 روستای گردشگرپذیر و دارای اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. جهت تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد 380 پرسش‌نامه در بین روستاییان ساکن دارای روستاهای اقامتگاه بوم‌گردی به منظور گردآوری داده های لازم توزیع شد.یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان داد بیشتر شاخص‌ها و مولفه های اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی، زیست‌محیطی، کالبدی و مدیریتی از نظر بار عاملی بین 0/6 تا 0/8 بوده که عمدتاً میزان اثرگذاری شاخص‌ها بین 0/4 تا 0/7 و از نظر معناداری، کلیه مولفه ها دارای مقدار t بالاتر از 1/96 بوده که بدین‌گونه معناداری و تاثیرات مثبت آن‌ها تایید شد. از طرفی تاثیر اکوتوریسم بر مولفه کلی اقتصادی برابر با 0/717 بوده که نشان از تاثیرات نسبتاً بالای حضور گردشگران در بهبود وضعیت اقتصادی روستاهای هدف دارد.نتیجه‌گیری: در مجموع تاثیرات اکوتوریسم بر شاخص های درآمد، معیشت، رفاه عمومی، هزینه زندگی، تولیدات بومی و دیگر عوامل نواحی روستایی منطقه، در سطح نسبتاً بالایی قرار دارد. همچنین تاثیر بوم‌گردی بر مولفه کلی اقتصادی برابر با 0/484 بوده که نشان از تاثیرات نسبتاً بالا دارد. لذا می توان بیان نمود که توسعه بوم‌گردی در تحقق این امر در تحول اقتصادی روستائیان بسیار تسریع کننده خواهد بود.نوآوری، کاربرد نتایج: نتایج این تحقیق می‌تواند در نواحی روستایی مشابهی که دارای اقامتگاه بوم‌گردی هستند، مورد استفاده قرار گیرد.

analysis of the effectiveness of ecotourism development in empowering the economy in the rural areas

aim: the purpose of the present research was to investigate the development of ecotourism in the villages of kerman city in their economic empowerment. materials methods: this research uses the descriptive-analytical method and is of the applied research type. to collect the required information, document studies were used, and finally, the data was analyzed with the help of pls smart software. according to the studies, among the 521 inhabited villages of kerman city, 17 tourist villages with ecotourism residences were selected as the statistical population. to determine the sample size, cochran’s formula was exerted, so 380 questionnaires were prepared to advance the problem and determine the questionnaire size of each point; the proportion of the number of households in the villages to the total number of households was used. finding: the results of the hypothesis test showed that most socio-cultural, economic, environmental, physical, and managerial indicators and components were between 0.6 and 0.8 in terms of factor loading, and in terms of the effects of the structural equation model, the effects of the indicators are mostly between 0.4 and 0.7 and in terms of significance, all components have a t value higher than 1.96 and their significance and positive effects were confirmed. conclusion: the effect of ecotourism on the overall economic component is equal to 0.484, which shows relatively high effects. finally, it can be said that the effects of ecotourism development on indicators of income, livelihood, general welfare, cost of living, local production, and other factors have been relatively high. therefore, ecotourism development can be considered effective, at least in the economic growth sector.innovation: the results of this research can be used in similar rural areas with ecotourism accommodation.