تبیین اثرات استقرار و بارگذاری صنایع بر پایداری اقتصادی مناطق روستائی (مطالعه موردی: شهرستان مبارکه)

هدف: استقرار صنایع بزرگ در یک منطقه با مکانیزم تاثیرگذار اقتصادی علاوه بر پایداری نواحی پیرامونی، می توانند چالش‌ها و مسائل بسیاری را در قالب ناپایداری در جهات مختلف توسعه به دنبال داشته باشند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف پژوهش حاضر شناخت و ارزیابی اثرات استقرار و بارگذاری صنایع بر پایداری و ناپایداری اقتصادی سکونتگاه‌های روستایی منطقه مبارکه است.روش و داده: تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت و روش از نوع  توصیفی – تحلیلی بوده و جهت تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار amos و همچنین تکنیک ahp بهره گرفته شده است.یافته‌ها: نتایج حاصل از مدل ساختاری نشان داد که مهم‌ترین تاثیرات مثبت و منفی ناشی از بارگذاری صنایع بر پایداری و ناپایداری اقتصادی سکونتگاه‌های روستایی منطقه مورد­ مطالعه، به ترتیب به متغیرهای کاهش تعداد کشاورزان با ضریب 1/04، نشر ارزش افزوده و حق آلایندگی صنایع به روستاها با ضریب 0/98، تنوع شغلی و تغییر نوع معیشت با ضریب 0/86، رواج کشت مکانیزه با ضریب 0/79 و افزایش قیمت زمین و مسکن با ضریب 0/63 اختصاص داشته است. نتایج حاصل از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (ahp) نشان داد معیار نشر ارزش افزوده و حق آلایندگی صنایع به روستاها و افزایش درآمد و اشتغال با وزن 0/511 به عنوان مهم‌ترین اثر مثبت و معیار اضمحلال کشاورزی با وزن 0/254 در رتبه بعدی پیامدهای ناشی از استقرار صنایع پیرامونی معرفی شد.نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از بررسی مذکور نشان داد از دیدگاه سرپرستان خانوار و مدیران نهادهای محلی از یک سو با نشر ارزش افزوده و حق آلایندگی و همچنین بالا رفتن سطح درآمد اهالی و ایجاد فرصت‌های شغلی، روستاها به سمت پایداری اقتصادی سوق پیدا کرده‌اند و از سوی دیگر با زوال کشاورزی و افزایش قیمت زمین و مسکن، منطقه با ناپایداری‌هایی در بعد اقتصادی مواجه شده است.نوآوری و کاربرد نتایج: این مطالعه از معدود مطالعاتی است که در حوزۀ ارزیابی تاثیرات استقرار و بارگذاری صنایع (به ویژه صنایع مادر) به تبعیت از رویکرد پایداری صورت گرفته و نتایج آن در قالب مدل‌های ساختاری به نمایش گذاشته شده که می توان نتایج این مطالعه را از سایر مطالعات صورت گرفته در این زمینه متمایز نمود.

explanation the effects of establishment and loading of industries on the economic sustainability of rural areas (case study: mobarake county)

aim: the aim of the present research is to identify and evaluate industries’ loading effects on economic sustainability and unsustainability in rural settlements in mobarakeh county.material method: this research was descriptive-analytical in nature and method, and amos software and the ahp technique were used for data analysis. finding: the results of the structural model showed that the variable of publishing added value and emission rights of industries to villages with a coefficient of 0.98 was the most important positive effect, and the variable of reducing the number of farmers with a coefficient of 1.04 was introduced as the most significant negative consequence of loading industries. the results of the ahp model showed that the criterion of publishing added value and emission rights of industries to villages and increasing income and employment, with a weight of 0.511, was the most important positive effect, and the criterion of agricultural decay with a weight of 0.254 was introduced as the most important negative consequence of the establishment of industries. conclusion: the results of the mentioned survey showed that from the point of view of household heads and managers of local institutions, on the one hand, by using added value, pollution rights, increasing the level of income, and creating job opportunities, villages in the area have been driven to economic sustainability. on the other hand, the area faced unsustainability in the economic dimension, a decrease in agriculture, and increased land and housing prices.innovation: this study is one of the few studies that have been carried out in the field of assessing the effects of the establishment of industries (mother industries) according to the sustainability approach, and its results have been displayed in the form of structural models.