بررسی اثرات تغییرات کاربری اراضی بر تغییر پوشش گیاهی (مطالعه‌موردی: حوضه میان‌آب شوشتر در بازه زمانی 2020-2000)

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات تغییرات کاربری اراضی بر تغییر پوشش گیاهی در حوضه میان آب شوشتر در بازه ی زمانی 2000 و 2020 است.روش و داده: در این پژوهش تصاویر ماهواره‌ای لندست 5 و 8 به ترتیب برای بازه های 2000 و 2020 از سایت اداره زمین شناسی آمریکا (usgs) دانلود گردید. بعد از استخراج تصاویر پیش‌پردازش‌های لازم شامل تصحیحات اتمسفری، رادیومتریکی و هندسی در محیط نرم­افزار envi-5.3 بر روی آن ها انجام گرفت. جهت تهیۀ نقشه کاربری اراضی، از با استفاده از الگوریتم های طبقه بندی نظارت شده شامل روش های طبقه بندی حداکثر احتمال، حداقل فاصله از میانگین، سطوح موازی، فاصله ماهالانویی استفاده گردید.یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان داد، در بازه ی زمانی 2020 تغییرات شاخص های کشاورزی (1/46%)، اراضی مراتع (1/14%)، پهنه های آبی (1/54 %) روند کاهشی و اراضی دیم (1/94 %) و مناطق مسکونی (3/63 %) روند افزایشی نسبت به سال 2000 دارند. سدها، مراکز صنعتی، کارگاه‌های آلاینده و افزایش دما باعث تبدیل بیشتر مساحت وضعیت خوب شاخص های پوشش گیاهی به متوسط شده است.نتیجه‌گیری: بر مبنای یافته‌های تحقیق در مناطقی که حوضه دارای شیب تند و لغزنده  (15 تا 30 درصد) به دلیل این‌که عملیات تسطیح در آن ها انجام نمی گیرد، مناطق مسکونی به ­ندرت مشاهده می گردد. موقعیت طبیعی و نوسانات ارتفاع حوضه میان آب شوشتر گیاهان متنوعی را پدید آورده است. به ­گونه ای که، در بازه ی زمانی 2000 نسبت به سال 2020 تراکم پوشش گیاهی (ndvi، savi)، در نواحی شمال و شمال شرق، جنوب و جنوب­ شرق حوضه میان آب بیشتر بوده در صورتی که در بازه ی زمانی 2020 از تراکم متوسطی برخوردارند و هرچه به سمت نواحی خشک حوضه پیش برویم از پوشش گیاهی کاسته می شود.نوآوری، کاربرد نتایج: تبدیل زمین ­های کشاورزی و بایر و اراضی که جزء محدوده ی بستر رودخانه هستند و درصد تغییرات مساحت  شاخص (savi) نسبت به شاخص های دیگر کمتر است که دلیل آن رطوبت سطحی خاک این شاخص متاثر از آبیاری محصولات زراعی است.

investigating the effects of land use changes on vegetation (case study: mian-ab watershed in the period 2000-2020)

aim: the amim od this research is to investigate the effects of land use changes on vegetation in mian-ab watershed  in shushtar city  from 2000 to 2020.material method: in this research, landsat 5 and 8 satellite images for 2000 and 2020, respectively, were downloaded from the united states geological survey (usgs) website. after extracting the images, necessary pre-processing, including atmospheric, radiometric, and geometric corrections, was done on them in the envi-5.3 software environment. to prepare the land use map, supervised classification algorithms, including maximum likelihood, minimum distance from the mean, parallel surfaces, and mahalanoi distance, were used.finding:  the results show, in the period of 2020, changes in agricultural indicators (46.1%), range land (1.14%), water areas (1.54%), and a decreasing trend in rainfed lands (1.94%) and residential areas (3.63%) have an increasing trend compared to 2000. dams, industrial centers, polluting factories, and temperature increases have caused most areas of good condition of vegetation indicators to become average.conclusion: based on the research findings, residential areas are rarely observed where the basin has a steep and slippery slope (15-30%) since leveling operations are not carried out in them. the natural situation and fluctuations in the height of the shushtar watershed have produced a variety of plants.innovation: the results of the conversion of agricultural and barren lands and lands that are already part of the river bed were applied, and the percentage of changes in the area of the index (savi) was lower than other indices, which is why the soil surface moisture of this index is affected by crop irrigation.