پیش نگری عناصراقلیمی بر پایه سناریوهای وادشت تابشی در استان یزد

هدف: هدف از این پژوهش پیش‌ نگری آینده عناصر اقلیمی شمال غرب استان یزد با استفاده از سناریوهای واداشت تابشی است.روش و داده: این مطالعه، تغییر پارامترهای بارندگی و میانگین دمای استان یزد در دوره پایه (2020-2001) را با چهار مدل گردش کلی از سری cmip5، تحت سه سناریوی واداشت تابشی rcp2.6،  rcp4.5 و  rcp8.5 با استفاده از مدل آماری lars-wg6 شبیه ‌سازی کرده و با انتخاب بهترین مدل، عناصر اقلیمی را برای دوره ‌های 2055-2026 و 2100-2071 در آینده، مقیاس‌کاهی کرده و نتایج پیش‌ نگری را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. یافته‌ ها: بر اساس نتایج به دست آمده در شبیه‌ سازی پارامترهای مذکور، دو مدل bcc-csm1-1 و noresm1-m با داشتن آماره‌ های خطای کم و nrmse قابل قبول، به عنوان بهترین مدل معرفی می‌شوند. بیشترین تغییرات میانگین دما نسبت به دوره پایه، مربوط به دوره 2100-2071 و سناریوی بدبینانه است به طوری‌ که دما در این دوره در مدل noresm1-m از 1/13+ تا 3/93+ درجه سانتی‌گراد به ترتیب در سناریو 2/6 و 8/5 افزایش می‌یابد. میزان بارندگی در دهه ‌های پایانی قرن حاضر، از دوره 2055- 2026 کمتر و در برخی نقاط نسبت به میانگین دوره پایه افزایشی یا کاهشی است. به طوری که تغییرات بارندگی در ایستگاه‌ های مطالعاتی در آینده نزدیک بین 9/40- تا 16+ میلی‌متر و دراواخر قرن حاضر بین 9- تا 10/73+ میلی‌متر نوسان دارد.نتیجه‌ گیری: در دوره ‌های آتی، دما در منطقه افزایش می‌ یابد و بیشترین میزان این افزایش مربوط به rcp8.5 است. بارش در آینده نوسانی است به طوری که بیشترین و کمترین تغییرات را به ترتیب در rcp2.6 و rcp4.5 خواهد داشت.نوآوری، کاربرد نتایج: در این پژوهش، برای پیش‌ نگری عناصر اقلیمی از مدل ‌های gcm-cmip5 و سناریوهای واداشت تابشی، rcp2.6،  rcp4.5و rcp8.5 در شمال‌ غرب یزد استفاده گردید و با ارزیابی آماره‌های خطا، مدل‌ های مناسب برای پیش‌ نگری دما و بارندگی به ترتیب bcc-csm1-1 و noresm1-m  انتخاب شد تا تصویر روشنی از اقلیم این منطقه در آینده ارائه شود. بنابراین نتایج این امر می ‌تواند در برنامه‌ ریزی‌ های منطقه‌ ای به‌ ویژه پدیده‌ هایی از جمله هواشناسی، منابع آبی در محیط زیست و مبارزه با بیابان‌ زائی استفاده شود.

future projection of climatic elements over yazd province using rcp scenarios

aim: the aim of this research is the future projection of climatic elements over the northwest yazd province using rcp scenarios.material method: this study uses simulating the climate variables, namely, precipitation and average temperature of yazd province in the baseline period (2001-2020), by using the lars-wg6.0 model and four models of cmip5, for three possible emission scenarios (such as rcp 2.6, rcp 4.5, and rcp 8.5). by introducing the best model, it uses downscaling the climate variables for the future 2026-2055 and 2071- 2100.finding: according to the results, bcc-csm1-1 and noresm1-m models are introduced as the best models in projecting the mentioned variables with low error and acceptable nrmse. the most significant increase in the temperature variable will occur in the period 2100-2071 and rcp8.5, so the temperature in the noresm1-m model increases from 1.13 to 3.93 degrees celsius in scenarios 2.6 and 8.5, respectively. the amount of rainfall in 2071-2100 will decrease compared to 2055-2026, and in some stations, it will increase or decrease compared to the average of the base period.conclusion: in future periods, the temperature will increase in the region and the greatest increase in rcp8.5. precipitation in the future fluctuates so that it will have the most remarkable changes in rcp2.6.innovation: in this research, for future projection of climatic elements over the northwest yazd province using gcm-cmip5 models and rcp scenarios (rcp2.6, 4.5, and 8.5). after analyzing the error statistics, we chose bcc-csm1-1 and noresm1-m models to project future temperature and rainfall and better understand the region’s climate. therefore, the results of this study can be applied to regional planning, including meteorology, water resource management, and combating desertification.