تحلیل تنوع زمینی (ژئودایورسیتی) در محدوده کوه‌های بینالود

هدف: هدف این پژوهش شناسایی، تفسیر و ارزیابی عناصر تنوع زمینی به منظور سازمان‌دهی مناطق خاص و کل زمین و هماهنگی حفاظت یا مدیریت کارآمد است.روش و داده: روش این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی بوده است و با استفاده از روش‌های کمی و آماری و سنجش از دور نقش عوامل مورفومتریک و زمین‌شناختی و اقلیم به عنوان پارامترهای اصلی در شکل‌گیری و گسترش تنوع زمین‌شناسی مورد مطالعه قرار گرفته است. با تقسیم‌بندی کوه‌های بینالود به دامنه شمالی و دامنه جنوبی این دو  منطقه به صورت جداگانه با روش ارزیابی کمی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است. این فرایند با محاسبه شاخص‌های تراکم ناهمواری ((prd، ضریب ناهمواری سیمپسون (siei) و شانون (shei)، ضریب دایورسیتی شانون (shdi) و سیمپسون (sidi) دامنه شمالی و دامنه جنوبی کوه‌های بینالود و مقایسه نتایج در دو دامنه شمالی و جنوبی صورت گرفته است.یافته‌ها: میزان شاخص‌های محاسبه شده در دامنه جنوبی، شاخص تراکم ناهمواری (prd) 0/0025،  ضریب دایورسیتی سیمپسون (sidi): 0/6، ضریب ناهمواری سیمپسون (siei): 0/81، ضریب دایورسیتی شانون (shdi): 1/5، ضریب ناهمواری شانون (shei): 0/76 است.نتیجه‌گیری: بر مبنای یافته‌های تحقیق می‌توان عنوان کرد که اختلاف شاخص‌ها در دو دامنه بسیار ناچیز است، اما به دلیل وضعیت ساختمانی و چینه‌شناسی و تاثیر عوامل ثانویه دامنه‌های جنوبی کوه‌های بینالود دارای ژئودایورسیتی بالاتری نسبت به دامنه‌های شمالی آن است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که بر اساس مقایسه دامنه شمالی و دامنه جنوبی کوه‌های بینالود با شاخص‌های پنج‌گانه ژئودایورسیتی سهم عوامل زمین‌شناسی بیشتر از عوامل مورفومتری و اقلیمی بوده است.نوآوری، کاربرد نتایج: در این پژوهش برای اولین بار در کشور ژئودایورسیتی کوهستانی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل می‌تواند اهمیت تنوع زمینی را در منطقه نمایش داده و در زمینه مدیریت میراث ژئومورفولوژیک و چگونگی حفاظت بهتر از این منابع مورد استفاده مدیران و تصمیم گیرندگان قرار گیرد.

the assesment and analysis of geodiverity on binaloud mountains

aim: this research aims to identify, interpret, and evaluate the elements of geodiversity to organize specific areas and the whole earth and coordinate conservation or efficient management.materials and method: this research is descriptive and analytical and uses quantitative and statistical methods and remote sensing to study the role of morphometric and geological factors and climate as the main parameters in forming and expanding geological diversity. dividing binalood mountains into northern and southern slopes, we have separately assessed them using benito-calro et al.’s (2009) qualitative assessment method. comparing roughness density indices (prd), simpson roughness index (siei) and shannon (shei), shannon diversity index (shdi), and simpson (sidi), we got some results about the northern and southern slopes of binalood mountain.finding: the amount of calculated indices for southern slop is as follows; roughness density indices (prd) is 0.0025, simpson diversity index (sidi) is 0.6, simpson roughness index (siei) is 0.81, and shannon diversity index (shdi) is 1.5 and simpson roughness index (shie) is 0.76.conclusion: according to the findings of this research, the difference in indices between the two slopes is very small, but due to structural form and stratigraphic situation and the effect of secondary factors, the southern slopes of binalood mountains have higher geodiversity than the southern slopes. the results show that based on comparing the northern and southern slopes of binalood mountains with the five geodiversity indices, the contribution of geological factors was more than the morphometric and climatic factors. innovation: in this research, mountain geodiversity has been investigated for the first time in the country. the results can show the importance of geodiversity in the region and be used by managers and decision-makers in geo-heritage management and better protection of these resources.