تحلیل و ارزیابی عوامل مدیریتی بر اساس ضوابط ساخت و ساز سبز در کلانشهر مشهد

از منظر زیست محیطی، ساختمان‌ها نیمی از مصرف انرژی و مواد خام در سراسر کره زمین را دربرمی‏‌گیرند و مسئول 36 درصد زباله تولید شده هستند. به گزارش سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت، میزان مصرف انرژی در ایران 2/5 برابر استاندارد جهانی است. در این میان شهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر ایران، همواره در حال رشد و توسعه بوده و ساختمان‏‌های کنونی نه با برنامه و قواعد خاص زیست محیطی، بلکه بر اساس ضوابط محدودی ساخته شده‌اند، همچنین در این ساختمان‌ها ایده طراحی اکولوژیکی و معماری سبز مغفول مانده است. لذا این مقاله با هدف ارتقاء سطح کیفیت ساخت و ساز، کاهش مصرف منابع و اتلاف انرژی در بخش عظیم ساختمان در کلانشهر مشهد، سعی دارد با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و  روش‌های گردآوری اسنادی و کتابخانه‌‏ای و بهره‌گیری از استانداردهای بین‌المللی ساختمان سبز، به تبیین جایگاه ساختمان سبز در برنامه‏‌های توسعه شهری مشهد پرداخته و خلاهای ضوابط و قوانین موجود استخراج گردد و سپس مدیریت ساخت و ساز شهری که از طریق سازمان‏‌های متولی (شهرداری و سازمان نظام مهندسی) مدیریت می‌‏شود در راستای دستیابی به ساختمان سبز، بررسی و تحلیل گردد. لذا نظرات 21 نفر از کارشناسان جمع‌آوری و مصاحبه‌‏های صورت گرفته نحوه مدیریت شهری مشهد در راستای دستیابی به ساختمان سبز و خلاهای موجود آن استخراج شد. در نهایت ضوابط ساخت ساختمان سبز در قالب 70 شاخص و چهار مرحله عمر بنا (طراحی، اجرا، بهره‌برداری و نگهداری) و همچنین مدل پیشنهادی مدیریتی ساختمان سبز در شهر مشهد، حاصل نهایی کار است. همچنین راهکارهای لازم در جهت کاهش آسیب‌های زیست محیطی ساخت و سازهای موجود شهری در قالب راهکارهای مدیریتی، آموزشی، تشویقی و فرهنگ‌سازی، نظارتی، تولید دانش فنی و بومی دسته‌بندی و ارائه شده است.

analysis and evaluation of effective management factors based on green construction criteria in mashhad metropolitan

from environmental point of view, buildings uses half of the world’s energy and raw material consumption and are responsible for 36% of the waste generated. according to the fuel consumption optimization organization, the amount of energy consumption in iran is 2.5 times more over the world standard. meanwhile, the city of mashhad, as the second metropolis of iran, is always growing and developing, and the current buildings are not built with special environmental programs and rules, but based on limited criteria. green architecture also has been neglected. therefore, this article aims to improve the quality of construction, reduce resource consumption and energy loss in a large part of the building in metropolis of mashhad, using descriptive-analytical methods and collecting documents and using international green standards of building, to explain the position of green building in mashhad urban development programs and to extract the gaps in the existing rules and regulations. then urban construction management, which is managed through the responsible organizations (municipality and engineering system organization) in line with access to green building should be reviewed and analyzed. therefore, the opinions of 21 experts were collected and interviews were conducted on how to manage mashhad city in order to achieve the green building and its existing gaps. finally, the construction criteria of the green building in the form of 70 indicators and four stages of the building life (design, implementation, operation and maintenance) as well as the proposed management model of the green building in mashhad, is the final result of the work. also, the necessary solutions to reduce the environmental damage of existing urban constructions have been categorized and presented in the form of management, educational, incentive and cultural strategies, supervision, production of technical and indigenous knowledge.