آلیات انسجام النص القرآنی فی آیات التعامل بین المومنین سور المومنون، ولقمان والحجرات انموذجا

یعد الانسجام احد المعاییر النصیه التی اهتمت به الدراسات النصیه الحدیثه فی سعیها لایجاد صله وثیقه بین الجمل من جهه، والفقرات من جهه ثانیه امتدادا الى مستوى الخطاب؛ وتکمن اهمیه الانسجام فی عملیه الفهم والتفسیر؛ اذ یرتبط الانسجام بالخطاب ککل ولا یتوقف على مستوى الجمل والفقرات فقط. تاتی هذه الدراسه لتکشف معیار الانسجام فی آیات التعامل بین المومنین فی القرآن الکریم من خلال سور المومنون، ولقمان والحجرات، لما فیها من الدعوه الى الفضائل الاخلاقیه، حیث تکشف عن جمالیه التلاحم بین عناصر السور وتبرز علائ المناسبه بین آیاتها ومقاطعها ومناسبه السور لمقاصدها. وتشکل البحث على رکنین اساسین: اولهما الترابطی السطحی الذی یقرب للاتساق؛ وثانیها الترابط المعنوی الذی یقرب للانسجام. یکمن هدف هذا البحث فی فک ربط مناهج الانسجام بالمعاییر الاخلاقیه فی السور. اما النتائج تشیر الى ان علاقه المناسبه بالمعنى العام من خلال السور المذکوره، فتنشئ نظاما مکملا، ویشع ملامح التربیه والتهذیب بایحاءات بالغه الوقع والتاثیر ولا تقبل التفکیکوالتجزئه، فینشئ کل سوره، منفرده شبکه دلالیه مختصه بها تاره، وتاره یحاول البحث وراء تقریر التناسب بین السور المذکوره؛ لذلک تقوم نظریه الانسجام على تقریر الغرض الذی یبحث عنه المقال؛ اذ هی شدیده الصله بالوقع والتاثیر على وجدان المتلقی وتشحن الطاقه الایمانیه الایجابیه مستمده من غرض التربیه الانسانیه.

Mechanisms of Coherence in the Quranic Verses about the Interaction among Believers (Suras AlMu’minun, Luqman, and AlHujurat as Examples)

Coherence is one of the textual criteria that modern textual scholars have paid attention to in their endeavor to find an appropriate link between sentences on one hand and paragraphs on the other hand as an extension to the level of discourse. The importance of coherence lies in the process of understanding and interpretation. As coherence is related to the discourse as a whole and does not depend only on the level of sentences and paragraphs, the present applied study aims to reveal the criterion of coherence in the verses dealing with believers in the Holy Quran through the suras of AlHujurat, AlMu’minun, and Luqman. The study calls for moral virtues to reveal the beauty of cohesion and coherence between the elements of the mentioned chapters and to highlight the appropriate relationships between their verses. The results of the present study showed that there is a complementary system in the abovementioned suras that manifests the features of education and discipline with highly influential suggestions and rejects deconstruction and fragmentation.