اساس سلولی و مولکولی سرطان در انسان

در سی سال گذشته، پژوهشگران پیشرفت های قابل توجه‏ای در شناخت علل بیولوژیکی (ویروس ها و باکتری‏ها)، بیوشیمیایی (مواد شیمیایی)، بیوفیزیکی (اشعه های یونی و غیریونی) سرطان‏های انسان نموده اند. واژه «سرطان» به بیش از 277 نوع بیمارهای سرطانی اطلاق می گردد. دانشمندان مراحل تولید سرطان ها را تعیین کرده که چندین ژن موتاسیون دار در آن دخالت دارند. این تغییرات ژنتیکی باعث از هم گسیخته شدن نظم طبیعی تقسیم و تمایز سلول ها می شود. اختلالات ژنتیکی از طریق وراثتی و غیروراثتی موجب تحولات جدیدی در کنترل رشد سلولی می‏شود. چهار گروه از ژن‏ها که بطور مکرر ناهنجاری پیدا می کنند نقش به سزایی در تولید سلول سرطان بازی می کنند: 1- آنکوژن‏ها که ازدیاد فعالیت آنها باعث رشد غیرقابل کنترل سلول‏ها می شود، 2- ژن‏های مهار کننده تومور، 3- ژن‏های ترمیم کننده dna، 4- ژن های آپوپتوتیک در سلولهای سوماتیک بدن انسان میلیون ها ژن وجود دارد. بعد از اتمام پروژه ژنتیک انسانی در2003 مشاهده کردیم که فقط23500 ژن فعال وجود دارد که 400000 نوع پروتیین های مختلف را می سازند. 9/99 درصد ژن‏ها در همه انسان‏ها یکسان هستند و فقط 1/0درصد ژن‏های انسان ها با همدیگر فرق دارد که باعث تنوع‏های ظاهری انسان‏ها می شود. در حدود 93 درصد سرطان ها نتیجه تاثیرات عوامل محیطی است و فقط 7 درصد آنها جنبه وراثتی دارد. به کمک پیشرفت‏های تکنولوژی در بیوانفورماتیک و تکنیک های مولکولی، اطلاعات زیادی بدست آمده که در شناخت زودرس بیماری سرطان کمک خواهد کرد و همچنین غربالگری به موقع برای بعضی از سرطان ها کمک موثری در تشخیص زودرس آن می نماید. اثرات داروها را روی بیماری‏های سرطان می‏توان مدیریت و حتی عوارض جوانبی آنها را پیش بینی کرد. در سال‏های اخیر مطالعات ژنتیک مولکولی اساس مکانیسم تولید سرطان ها را توجیح کرده است. نتیجه کل این مطالعات مولکولی منجر به این شد که سرطان ها جز بیماری‏های ژنتیکی هستند.