ارزیابی گیاه‌پالایی اقاقیا در خاک‌های آلوده به نفت‌خام با تاکید بر برخی فلزات ‌سنگین

هدف: نفت‌خام ترکیب پیچیده‌ای از هزاران ترکیب هیدروکربنی و غیرهیدروکربنی از‌جمله فلزات سنگین است که می‌توانند سرطان‌زا و جهش‌زا باشند. مشخص شده که گیاه‌پالایی جهت خروج و کاهش آلاینده‌های نفتی موثر و کارآمد است ولی انتخاب گیاهان جهت گیاه‌پالایی مشکل می‌باشد.مواد و روش‌ها: اثرات آلودگی نفتی خاک (0 درصد، 1 درصد، 2 درصد، 3 درصد و 4 درصد حجمی/وزنی) بر مقدار پرولین (روش bathes)، پروتیین کل (روش برادفورد) و مقادیر سرب، کادمیم و روی (جذب اتمی) موجود در برگ‌های اقاقیای 90 روزه مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss11 و تست دانکن انجام شد.نتایج: نتایج نشان می‌دهد که مقدار پرولین و پروتیین به طور معنی‌داری (05/0?p) همراه با افزایش آلودگی، افزایش یافته است. بیشترین مقدار پرولین در گیاهان تیمار 4 درصد اندازه‌گیری شد. تجمع پرولین، یک پاسخ فیزیولوژیک عمومی بسیاری از گیاهان در پاسخ به محدوده وسیعی از تنش‌های زیستی و غیرزیستی است. نتایج نشان داد که روی و سرب در برگ‌های اقاقیا تجمع زیستی داشته‌اند. مقدار سرب برگ بطور قابل‌توجهی در گیاهان تحت تیمار 1 درصد افزایش داشته، بطوری‌که در تیمار 1 درصد غلظت سرب 8/20 برابر افزایش را نشان می‌دهد. هیچ اختلاف معنی‌داری در خصوص مقدار کادمیم بین تیمارها و گیاهان کنترل وجود نداشت. نتیجه‌گیری: براساس نتایج فوق، اقاقیا را می‌توان به عنوان یک انباشتگر در آلودگی نفتی استفاده نمود و در تحقیقات بعدی آن را برای گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به سرب انتخاب نمود.