ارزیابی میزان همزیستی، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانتی و شاخص خطر و سلامت گشنیز تحت سمیت کادمیوم و کاربرد قارچ‌های مایکوریزا

هدف: هدف از این مطالعه بررسی تلقیح دو گونه قارچ مایکوریزا بر برخی خصوصیات رشدی، درصد همزیستی،فعالیت آنزیم های آنتی‏اکسیدانتی و شاخص خطر و سلامت گشنیز تحت تنش فلز سنگین کادمیوم است.مواد و روش‏ها: این تحقیق به‏صورت گلدانی در گلخانه‌ تحقیقاتی گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1397 به‏صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 2 فاکتور و در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول نیترات کادمیوم در 4 سطح 0، 20، 40 و80 میلی گرم در کیلوگرم خاک و فاکتور دوم قارچ مایکوریزا در 3 سطح عدم تلقیح باقارچ و تلقیح با قارچ‌هایglomus mosseae  و glomus intraradices بود.نتایج: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کادمیوم مقادیر زیست ‌توده تر اندام هوایی، سطح برگ، تعداد بذر، وزن هزار دانه، درصد همزیستی، پروتئین محلول، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، گایکول پراکسیداز، پلی‏فنول اکسیداز در گیاه گشنیز به‏طور معنی‌داری کاهش پیدا کرد؛ ولی مقادیر مالون دی‌آلدئید و شاخص خطر و سلامت افزایش یافت. درحالی‏که کاربرد قارچ های مایکوریزا توانست اثرات زیان‌بار کادمیوم را در گیاه کاهش دهد، به طوری‏که باعث کاهش 47.1 درصدی شاخص خطر و سلامت و 17.2 درصدی مالون‌دی‌آلدئید در گیاه شدند.نتیجه‏گیری: براساس دست‏آوردهای این پژوهش در شرایط تنش فلز سنگین کادمیوم استفاده از قارچ‌های مایکوریزا تاثیر به‏سزایی در بهبود اثرات مضر کادمیوم در گیاه گشنیز داشت، به‌طوری‏که باعث اصلاح شاخص خطر و سلامت برای مصرف کنندگان شد و استفاده از قارچ‌های مایکوریزا به‌عنوان راهکاری مدیریتی در مناطق آلوده به این فلز سنگین توصیه می‌شود.

The effect of cadmium toxicity on health and risk index, coexistence and activity of some coriander antioxidant enzymes inoculated with Mycorrhiza fungi

Aim: The aim of this study was to investigate the effects of inoculation of two species of mycorrhizal fungi on growth, colonization percentage, antioxidant enzymes activity, health and risk index of coriander under cadmium stress.Material and methods: A pot experiment was conducted in a completely randomized design with 2 factors and 3 replications in the research greenhouse of the Department of Horticultural Science and Landscape Engineering at the Ferdowsi University of Mashhad in 2018. The first factor was cadmium nitrate at 4 levels of 0, 20, 40, and 80 mg kg1 soil and the second factor was mycorrhiza application at 3 levels of noninoculation, inoculation with Glomus mosseae and Glomus intraradices.Results: The results showed that with increasing cadmium concentration in the soil, the shoot and total biomass of plant, leaf area, number of seeds, 1000 seeds weight, colonization percentage, soluble protein, catalase, ascorbate peroxidase, guaiacol peroxidase, and polyphenol oxidase activities were significantly decreased in coriander. But malondialdehyde content, health and risk index increased. However, the use of mycorrhizal fungi reduced the harmful effects of cadmium in the plant. This resulted in a decrease of 47.1% of the risk and health index and 17.2% of malondialdehyde in the plant.Conclusion: According to the findings, use of mycorrhizal fungi had a significant effect on the improving of harmful effects of cadmium in coriander, thus improved the risk and health index for consumers. Therefore, using mycorrhizal fungi as a management strategy in polluted areas with this heavy metal is