بررسی تغییرات بیان ژن های دفاعی فنیل‌آلانین‌آمونیالیاز و پراکسیداز در برهمکنش با عصارۀ گیاه چریش در گیاه گوجه فرنگی آلوده به نماتد Meloidogyne Javanica

هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر چند غلظت عصاره آبی میوه چریش بر روی میزان بیان ژن های رمز کننده دو آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز و پراکسیداز در گیاه گوجه فرنگی (دو رقم متین و ارلی اوربانا) در برهم‫کنش با نماتد بیمارگر meloidogynejavanica بود.مواد و روش ها: به‏این‏منظور، گیاه‫چه های گوجه فرنگی در مرحله 4 تا 6 برگی با غلظت های مختلف (غلظت های 25، 50، 75 و 100 درصد) عصاره تلقیح و سپس توسط عامل بیمارگر مایه زنی شد. نمونه برداری از این گیاهان در شش نقطه زمانی (0، 12، 24، 96، 192 و 288 ساعت) بعد از مایه زنی قارچ بیمارگر انجام شد. میزان بیان ژن های رمزکننده این آنزیم ها با روش  real timepcrمورد بررسی قرار گرفت و گیاه مایه زنی شده با عصاره به‏عنوان شاهد در نظر گرفته شد.نتایج: در هر دو رقم مورد بررسی، مقدار بیان ژن رمزکننده هر دو آنزیم در تیمار توام نماتد بیمارگر و عصاره آبی چریش از زمان‏های اولیه پس از مایه زنی روند افزایشی داشت و دارای اختلاف معنی دار با شاهد بود. در رقم متین افزایش بیان ژن با میزان و سرعت بیشتری در مقایسه با رقم ارلی اوربانا اتفاق افتاد به طوری که بیان ژن‏های pal و pox در این رقم به‏ترتیب به‏میزان 18.2 و 14.5 برابر شاهد در گیاه تیمار شده با عصاره و نماتد مشاهده شد. در رقم ارلی اوربانا نیز بیشترین میزان افزایش بیان ژن pal در زمان 192 ساعت و به‏میزان 7.5 برابر، و در مورد ژن pox در زمان 96 ساعت و به‏میزان 3.9 برابر شاهد مشاهده شد. همچنین در آزمایش‏های گلخانه ای شاخص‏های بیماریزایی نماتد کاهش چشمگیری را در مقایسه با رقم ارلی اوربانا نشان دادند.نتیجه‫گیری: بر اساس نتایج این مطالعه برای‏این که گیاه بتواند در برابر تهاجم بیمارگرها مصون بماند باید بیان ژن های دفاعی در زمان‏های ابتدایی بعد از تلقیح بیمارگر افزایش پیدا کند. افزایش زود هنگام بیان ژن ها در گیاهچه‏های تیمار شده با عصاره چریش پدیده ای قابل توجیه در مکانسیم مقاومت گیاه در برابر عامل بیمارگر به‏نظر می رسد.