ارزیابی فراوانی ویروس‌های مهم گوجه فرنگی در استان بوشهر

سابقه و هدف: استان بوشهر از مهمترین مناطق تولید گوجه فرنگی به صورت خارج از فصل می باشد.این مطالعه با هدف شناسایی ویروس های مهم گوجه فرنگی و تعیین پراکندگی آنها به دنبال مشاهده گسترده علایم و خسارت بیماری های ویروسی در مزارع به دلیل اتخاذ تصمیمات مدیریتی صحیح تر انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی بر روی 250 نمونه با علایم موزاییک، زردی، بدشکلی و پیچیدگی دربرگ‌ها و کوتولگی بوته از مزارع گوجه فرنگی استان بوشهر انجام شد. به منظور تشخیص ویروس های آلوده کننده، نمونه‌ها با روش سرولوژیکی الایزا غیر مستقیم و با استفاده از پادتن‌های چند همسانه‌ای مربوط به ویروس‌های مهم گوجه فرنگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: در نمونه های بررسی شده آلودگی به ویروس‌های پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی (tylcv)، موزاییک زرد کدو (zymv)، کوتولگی پیسه‌ای بادنجان (emdv)، موزاییک خیار (cmv)، موزاییک یونجه (amv)، ایکس سیب زمینی (pvx) و موزاییک گوجه فرنگی (tomv) به ترتیب به میزان 94/5% ، 72% ، 65% ، 56/7% ، 27% ، 5/4 % و 5% مشاهده گردید. اما آلودگی به ویروس های موزاییک کدو (smv)، موزاییک هندوانه (wmv)، وای سیب زمینی (pvy) وبرگ قاشقی سیب زمینی (plrv) مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آلودگی بسیار شدید (بین 50 تا 95 درصد) مزارع عمده کشت گوجه فرنگی در استان بوشهر به ویروس های پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی، موزاییک زرد کدو، کوتولگی پیسه ای بادنجان و موزاییک خیار می باشد. بنابراین ضرورت اقدام فوری به منظور مدیریت بیماری های ویروسی و کنترل گسترش آلودگی، به ویژه به وسیله ی بذور و نشاهای آلوده و حشرات ناقل وجود دارد.