اثربخشی درمان ‌شناختی رفتاری (cbt) با رویکرد اسلامی بر نگرش ناکارآمد و سبک‌های مقابله‌ای دانش‌آموزان

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی درمان ‌شناختی رفتاری (cbt) با رویکرد اسلامی بر نگرش ناکارآمد و سبک‌های مقابله‌ای دانش‌آموزان انجام شد. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه آزمایشی و گروه گواه با دورۀ پیگیری (4 ماهه) بود. جامعۀ آماری شامل تمامی دانش‌آموزان پسر دورۀ دوم متوسطۀ شهر خوی در سال تحصیلی 14021403 که تعداد آنها 5936 بود. نمونۀ آماری تعداد 40 نفر از جامعۀ مذکور بودند که به‌شیوۀ تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه (20 نفر در هر گروه) انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها مقیاس نگرش‌های ناکارآمد وایزمن و بک (1978) و پرسش‌نامۀ راهبردهای مقابله‌ای لازاروس و فولکمن (1988) بود. برنامۀ مداخله‌ای درمان ‌شناختی رفتاری (cbt) با رویکرد اسلامی به گروه آزمایش مدت 10 جلسۀ 90 دقیقه‌ای آموزش داده شده. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه‌های مکرر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که درمان ‌شناختی رفتاری (cbt) با رویکرد اسلامی بر مولفه‌های نگرش ناکارآمد و مولفه‌های سبک‌های مقابله‌ای موثر بود (0.01>p). همچنین اثربخشی در مرحلۀ پیگیری 4 ماهه تداوم داشت. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، سودمندی و تاثیر درمان ‌شناختی رفتاری (cbt) با رویکرد اسلامی بر نگرش ناکارآمد و سبک‌های مقابله‌ای دانش‌آموزان را تایید می‌کند.

the effectiveness of cognitive behavioral therapy (cbt) with an islamic approach on dysfunctional attitudes and coping styles of students

the present study was conducted to determine the effectiveness of cognitive behavioral therapy (cbt) with an islamic approach on dysfunctional attitudes and coping styles of students. the research was quasi-experimental with pre-test and post-test design and included an experimental group and a control group with a follow-up period (4 months). the statistical population included all second-year male high school students (5936) in khoy city in the academic year 1402-1403. the statistical sample included 40 students selected by multi-stage cluster random sampling and divided into two experimental and control groups (20 people in each group). the data collection instruments were weissman and beck’s dysfunctional attitudes scale (1978) and the coping strategies questionnaire of lazarus and folkman (1988). the intervention program of cognitive-behavioral therapy (cbt) with an islamic approach was taught to the experimental group for 10 sessions of 90 minutes each. the data were analyzed using repeated measures analysis of variance. the results showed that cognitive-behavioral therapy (cbt) with an islamic approach was effective on the components of dysfunctional attitudes and components of coping styles (p<0.01). the effectiveness was also maintained at the 4-month follow-up. the results of this study confirm the usefulness and impact of cognitive-behavioral therapy (cbt) with an islamic approach on students’ dysfunctional attitudes and coping styles.